กระดุมใบ

กระดุมใบพบขึ้นทั่วทุกภาคของประเทศไทย ในแปลงผัก ในสวนและตามสนามหญ้า บริเวณบ้าน ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด

ชื่อพฤกษศาสตร์ : Borreria laevis (L.) Griseb.
วงศ์ : RUBIACEAE
ชื่อสามัญ : Buttonweed, Irongrass
ชื่ออื่น : ชากรูด (ภาคใต้) ตาฉี่โพ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) ผักกระสัง (ภาคกลาง) ผักกูด (เพชรบุรี) ผักราชวงศ์ (แม่ฮ่องสอน) ผักสังเขา (สุราษฎร์ธานี) ผักฮากกล้วย (ภาคเหนือ)

ลักษณะ
กระดุมใบเป็นพืชล้มลุก อายุปีเดียว (annual) ลำต้นตั้งตรงขึ้นสูง 30-50 ซม. ลำต้นเรียบเป็นเหลี่ยมเล็กน้อย แตกกิ่งก้านสาขาที่ใกล้โคนต้น

• ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกตรงข้ามกันเป็นคู่ ปลายแหลมหรือค่อนข้างทู่ ขอบใบเรียบ โคนใบสอบเข้าหาเส้นกลางใบจนเห็นก้านใบสั้นมาก หรือไม่มีก้านใบ ขนาดใบยาว 2.5-6 ซม. กว้าง 1-1.5 ซม.
• ดอก ออกเป็นช่อ (cyme) ตามปลายยอดและซอกใบ ประกอบด้วยดอกย่อยสีขาวเป็นจำนวนมากอัดแน่นกันอยู่ เส้นผ่าศูนย์กลางช่อ 8-14 มม.ที่โคนใบมีหูใบ รองรับช่อดอก เป็นแผ่นบางสีเขียวโคนติดคล้ายรูปถ้วย ปลายแยกเป็นเส้น คล้ายหวี (pectinate) ปลายมีสีอิฐ ดอกย่อยมีกลีบดอกสีเขียวฐานติดกัน ปลาย แยกเป็น 4 กลีบ มีขน กลีบดอกสีขาวมี 4 กลีบ เกสรตวผู้มี 4 อัน
• ผล (capsule) ยาวประมาณ 2 มม. เป็นพืชมีระบบรากแก้ว

ขยายพันธุ์ โดยอาศัยเมล็ด พบทั่ว ไป ตามริมทาง ในสวน และที่สาธารณะ