ทรงบาดาล ไม้มงคล

ทรงบาดาลหรือทรงบันดาล เป็นไม้มงคล มักนิยมปลูกไว้ประจำบ้านจะทำให้เกิดความยิ่งใหญ่ กว้างขวาง มีความเชื่อมาแต่โบราณว่า ทรงบาดาลคือผู้เป็นใหญ่แห่งนาคพิภพในชั้นบาดาล ดอกทรงบาดาลสามารถออกดอกตลอดปี

ชื่อพื้นบ้าน ขี้เหล็กหวาน ตรึงบาดาล และทรงบาดาล
ชื่อวิทยาศาสตร์ คาสเซีย ซูรัทเทนซิส (Cassia surattensis Burm)
ชื่อภาษาอังกฤษ คาลาโมนา (Kalamona)
วงศ์ เล็กกูมิโนซี (LEGUMINOSAE)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ทรงบาดาลเป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นมีความสูงประมาณ 5-10 เมตร ทรงพุ่มมีการแตกกิ่งก้านสาขามากและแน่นทึบใบเป็นใบรวมออกเป็นแผงบนก้านใบ แผงใบยาวประมาณ 5-7 เซนติเมตร ใบเรียบอยู่ บนแผงเป็นคู่มีประมาณ 8-12 ใบ ลักษณะใบ ขอบขนานใบเป็นรูปมนพื้นใบเกลี้ยงสีเขียวขนาดใบกว้างประมาณ1 เซนติเมตรยาวประมาณ 2-3 เซนติเมตร ดอก จะออกดอกเป็นช่อ ตามส่วนยอดของลำต้น มีกลีบดอก 5 กลีบ ดอกมีสีเหลือง ดอกบานเต็มที่กว้างประมาณ 2-3 เซนติเมตร ผล มีลักษณะเป็นฝักแบนๆ ออกเป็นช่อ ฝักเป็นคลื่น ซึ่งเป็นส่วนประกอบของเมล็ดภายใน ขนาดฝักกว้างประมาณ 1 ซม. ยาวประมาณ 10-15 ซม.

ทรงบาดาล นิยมปลูกในแปลงปลูกเพื่อประดับบริเวณบ้าน ขนาดหลุมปลูก 30 x 30 x 30 ใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก : ดินร่วน อัตรา 1 : 2 ผสมดินปลูกแสง ต้องการแสงแดดจัด หรือกลางแจ้ง น้ำ ต้องการปริมาณน้ำน้อยถึงปานกลาง ควรให้น้ำ 5-7วัน/ครั้ง ดิน ชอบดินร่วนซุย ปุ๋ย ใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก อัตรา 1-3 กิโลกรัม/ต้น ควรใส่ปีละ 2-4 ครั้งหรือใช้ปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 อัตรา 100-300 กรัม / ต้น ใส่ปีละ 2-3 ครั้ง

การขยายพันธ์ การตอนกิ่ง การเพาะเมล็ด
วิธีที่นิยมและได้ผลดี คือ การเพาะเมล็ด โรค ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องโรค เพราะเป็นไม้ที่ทนทานต่อสมควร ศัตรู เพลี้ยต่าง ๆ อาการ ใบเป็นรู เป็นรอยแหว่ง ทำให้ทรงพุ่มแคระแกร็น การป้องกัน รักษาความสะอาดบริเวณแปลงปลูก การกำจัด ใช้ยาไดอาซินอน อัตราและคำแนะนำระบุไว้ตามฉลาก

สรรพคุณของทรงบาดาลและวิธีใช้
ส่วนที่ใช้ประโยชน์ของทรงบาดาลคือ ราก ซึ่งจะให้สรรพคุณดังต่อไปนี้คือ นำรากมาต้มน้ำ แล้วนำน้ำที่ได้มาใช้ดื่มแก้อาการสะอึก หรือถอนพิษผิดสำแดง คำว่า “ทรงบาดาล” หมายถึง ผู้เป็นใหญ่แห่งนาคพิภพ ซึ่งผู้คนในสมัยก่อนมีความเชื่อว่า การปลูกต้นทรงบาดาลนั้น จะบันดาลให้เกิดโชคลาภ จะทำให้ฐานะดีขึ้น เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ผู้ปลูก มีคำแนะนำว่า ควรปลูกในวันเสาร์ และปลูกบริเวณทิศตะวันตกของบ้านย่อมสัมฤทธิ์ผล นอกจากนี้แล้วผู้ปลูกต้องประกอบอาชีพที่สุจริตด้วย จึงจะเป็นมงคลแก่ตัวท่านผู้ปลูก และผู้อยู่อาศัยภายในบ้าน

ทรงบาดาลเป็นไม้ดอกที่คนไทยพบเห็นได้ทั่วไปในปัจจุบัน เพราะเป็นต้นไม้ยืนต้นที่หาง่าย ขยายพันธุ์ง่าย ปลูกง่าย แข็งแรง ทนทาน อายุยืนนาน ตัดแต่งรูปทรงได้ดี ใบดก ดอกดกสีเหลืองสดใส สามารถนำไปปลูกได้ในหลายสถานที่ นอกจากบริเวณวัดอย่างในอดีตแล้วยังนิยมปลูกตามสถานที่อื่นๆ เช่น บ้านเรือน อาคาร สวนสาธารณะ สวนหย่อม ทางเท้า และ ๒ ข้างทาง ถนนสายใหญ่ในชนบท เป็นต้น

ที่มา
งานศูนย์บริการวิชาการและฝึกอบรม
ผ่ายวิจัยและบริการวิชาการ คณะทรัพยากรธรรมชาติ
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่