มีดพร้า มีดถิ่นใต้

มีดพร้า เครื่องมือเครื่องใช้ประเภทโลหะมีคม มีหลายอย่างคือ มีด กับ พร้า เดิมคงจะต่างกันแต่ยุคหลังเรียกใช้ปนกัน (เรียก มีดพร้า) จนแยกแทบไม่ออก โดยจำพวกที่เรียก มีด อาจเป็นพวกที่มีขนาดเล็กสั้นใช้สำหรับงานเบาในบ้าน ส่วนจำพวกพร้า ได้แก่ พวกที่มีขนาดยาวใหญ่กว่าใช้สำหรับงานหนักทั่วไป แต่คนปักษ์ใต้นิยมใช้คำ พร้า มากกว่า มีด เช่น พร้าโอ (ด้ามยาว ตัวมีดยาว รูปทรงสวยงาม นิยมใช้ติดตัวเวลาเดินทางหรือเข้าป่า ดังคำพังเพยว่า ไปเถื่อนลืมพร้า ไปนาลืมไถ) พร้าขอหรือพร้างอ (รูปร่างคล้ายพร้าโอ แต้ปลายงอ นิยมใช้ถางป่า) พร้าโต้ (คล้ายมีดอีโต้ภาคกลาง) พร้าบ้อง (ด้ามเป็นบ้องสำหรับเป็นด้ามถือ หรือใช้ไม้สอดใส่ทำให้ยาวขึ้นก็ได้) พร้าจะโหนง (รูปร่างคล้ายเคียว ตัวพร้ามีลักษณะโค้งปลายงอนแหลม สันกลางตัวพร้ามีหงอน (ตัวผู้) ถ้าไม่มีหงอนถือเป็นตัวเมีย ถือเป็นพร้ารูปร่างสวยงามจัดเป็นพร้าโอ) เป็นต้น

ส่วนมีดลางชนิดได้รับอิทธิพลมลายู เช่น มีดคล็อก หรือมีดคลก (มีดสั้นขนาดเล็ก ปลายด้ามงอเหมือนลูกหัวคล็อกหรือเมล็ดมะม่วงหิมพานต์ นิยมใช้เหน็บพุง อาจมาจาก Golok ในภาษามลายูแปลว่าคดหรืองอ) มีดปลายเคียง หรือไอ้เคียง หรือมีดปลายเชียง หรือมีดปลายเฉียงก็เรียก ลางท้องถิ่นยังเรียกว่ามีดหางไก่กลายก็มี (เป็นมีดขนาดกลาง มีฝักคล้ายมีดเหน็บภาคกลาง) มีดเด้ง หรือมีดดิงมีดระดิง หรือไอ้เด้ง ก็เรียก (ลักษณะยาวคล้ายมีดดาบ แต่ปลายมีขนาดใหญ่และหัวตัดฉากสันหลังมีดแอ่นโค้ง) มีดรวยไก่ (รูปคล้ายหางไก่) มีดครู (มีดหมอใช้ทำพิธีทางไสยศาสตร์ ขนาดเท่ามีดคลก) มีดตอกหรือพร้าตอกก็เรียก (ใช้งานจักสานไม้ไผ่ มี ๒ แบบ คือ ๑. แบบทรงปีกนกนางแอ่น ทำด้วยเขาควาย ๒. แบบทรงหางเป็ด หรือหางหงส์ ทำด้วยไม้แก้ว คือ เรียก ตามลักษณะของหางด้ามที่แอ่นโค้ง) เป็นต้น

มีดของชาวไทยมุสลิมภาคใต้ก็มี เช่น มีดประแดะ (ภาษามลายูว่าบาแดะ) เป็นมีดพก มีด้ามงอรูปร่างตรงปลายแหลม ใช้ประกอบพิธีกรรมทางไสยศาสตร์ มีดลูกหมาก (ภาษามลายูว่าบาดิค์) เป็นมีดพกประจำตัวขนาดเล็ก กริช เป็นอาวุธเกียรติยศประจำตัวสำหรับพก เป็นมีดสองคมแต่ทำรูปร่างคดไปคดมาตั้งแต่ ๕ – ๑๕ คด ก็มีหัวด้ามกริชทำเป็นหัวนกพังกะอย่างสวยงามเป็นต้น

ยังมีเครื่องมือเหล็กชนิดใหญ่พิเศษอีกจำพวกหนึ่งที่คนพื้นเมืองใช้อยู่ประจำ เช่น ปะหญ้า หรือปะหยะ (ใบมีดใหญ่ มีด้ามยาว ใช้ถากฟันหญ้า หรือดายหญ้าโดยเฉพาะ แมะ หรือละแมะ (คล้ายขวาน ถากรูปคล้ายจอบ หรือขวานขุดปลายงอ ใช้ขุดเรือแต่งข้างเรือ) ขวานมือเดียว คล้ายกับขวานโฉ้ง หรือขวานไต (ตัวขวานมีขนาดเล็ก ด้ามใช้หวายผูกรัดกับหัวขวาน หน้าขวานแคบงองุ้มเล็กน้อย ใช้ฟันใช้ถาก ลางทำเป็น ๒ ขนาด ถ้าเป็นขนาดใหญ่เป็นขนาด แม่ ขนาดเล็กถือเป็น ลูก ก็มี) ขวานปรี หรือเปี้ยนก็เรียก (คล้ายขวานโยนภาคกลาง มีขนาดใหญ่ ใช้ขุดเจาะถากและฟันไม้ทั่วไป

ที่มา
http://www.m-culture.in.th/album/177602/