ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนเศรษฐกิจพอเพียงบ้านดอนมัน

บ้านดอนมัน มีชื่อเสียงโด่งดังในฐานะหมู่บ้านพัฒนาตามแนวพระราชดำริเศรษฐกิจพอเพียง เป็นหมู่บ้านต้นแบบของการพัฒนาแบบพึ่งพาตนเอง รณรงค์การเป็นหมู่บ้านปลอดเหล้า ปลอดอบายมุข สมานฉันท์ ฯลฯ จนสถาบันต่างๆ ก้าวเข้ามาเชิดชูเกียรติอย่างหลากหลาย ซึ่งในแต่ละวัน มักมีผู้คน หน่วยงานสัญจรเข้าออกศึกษาดูงานอยู่อย่างเนืองๆ

แนวคิดของศูนย์
ดำรงชีวิตโดยยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง พึ่งตนเองอย่างยั่งยืน

แรงบันดาลใจ
ต้องการช่วยเหลือให้คนในชุมชน สังคม อยู่อย่างเป็นสุข มีคุณธรรม จริยธรรมเป็นคนดีของสังคม และช่วยเหลือตนเองได้

การเรียนรู้
เรียนรู้ด้วยตนเองโดยใช้วิถีชีวิต หลักแนวคิด และการปฏิบัติในการประกอบอาชีพ ตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงที่ทางศูนย์ถนัดเช่น การพึ่งตนเอง การลดรายจ่ายการเกื้อกูลทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม องค์กรชุมชนร่วมคิดร่วมทำร่วมแก้ปัญหาและพัฒนา

บ้านดอนมัน หมู่ที่ 13 ตำบลขามเรียง อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม มีความมุ่งมั่นที่จะพัฒนาหมู่บ้านให้เจริญก้าวหน้าไปพร้อมๆกันในทุกๆด้าน อย่างเป็นระบบจึงได้กำหนดนโยบายในการทำงานไว้ ดังนี้

1. รูปแบบการทำงาน จัดรูปแบบในการบริหารงาน ในรูปคณะกรรมการ โดยแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบให้เป็นสัดส่วนอย่างเป็นระบบ เพื่อให้เกิดความคล่องตัวในการทำงาน การบริหารจัดการให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและให้เกิดประโยชน์สูงสุด
2. การพัฒนา จะพัฒนาปรับปรุงหมู่บ้าน ถนนหนทางเสนอของบประมาณ ผ่านหน่วยงานที่รับผิดชอบ ตั้งแต่ระดับตำบล อำเภอ จังหวัด ตลอดจนถึงระดับชาติ เพื่อความเห็นชอบและให้การสนับสนุนด้านงบประมาณและด้านวิทยากร
3. การส่งเสริมสนับสนุนอาชีพ จัดรูปแบบการส่งเสริมอาชีพในระบบกลุ่ม ให้มีการรวมกลุ่มกันประกอบอาชีพ เพื่อช่วยเหลือซึ่งกันและกัน นอกจากนี้ยังส่งเสริมให้เกษตรกร รวมกลุ่มในลักษณะกลุ่มเชิงวิชาการในหลายรูปแบบ เพื่อส่งเสริมอาชีพให้มั่นคงแข็งแรงและยั่งยืน
4. ด้านการศึกษา ส่งเสริมและสนับสนุนให้เด็กในวัยเรียนทุกคนและผู้พลาดโอกาสได้รับการศึกษาในสถานศึกษาและนอกระบบ (กศน.)ทุกคนและได้รับการประกันคุณภาพการศึกษา รวมทั้งสนับสนุนด้านทุนการศึกษาให้กับนักเรียนทุกคน
5. ด้านศิลปวัฒนธรรม ส่งเสริมให้มีการจัดกิจกรรมการแสดงออกทางศิลปะและประเพณีของท้องถิ่น อย่างเป็นรูปธรรม ตามจารีตประเพณีของไทย
6. ด้านการกีฬา และนันทนาการ ส่งเสริมและสนับสนุนกิจกรรมด้านการกีฬา ให้มีการส่งนักกีฬาเข้าร่วมแข่งขันในระดับตำบล หรือชุมชนตามศักยภาพของชุมชน และจัดให้มีการเต้นแอร์โรบิก ออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ ฮูล่าฮูบ วิ่ง เดิน อย่างน้อยสับดาห์ละ ครั้ง
7. ด้านการศึกษาดูงานและการท่องเที่ยว จัดให้มีการศึกษาดูงานเพื่อพัฒนาศักยภาพอาชีพของกลุ่มอาชีพต่างๆ และทัศนศึกษาเพื่อการพักผ่อนหย่อนใจ อย่างน้อยปีละ ครั้ง
8. การเมืองและการปกครอง จัดรูปแบบการปกครอง โดยจัดแบ่งความรับผิดชอบเป็น 3 คุ้มเพื่อให้สะดวกในการบริหารงานและให้มีตัวแทนของแต่ละคุ้มเข้ามาร่วมในการจัดการ
9. ด้านสาธารณสุข ส่งเสริมและสนับสนุนให้มีการรณรงค์การป้องกันโรคการกำจัดลูกน้ำ ยุงลาย การกินอาหารที่ปลอกสารพิษ การออกกำลังกาย การบำบัดผู้ป่วย
10. ด้านการออม จัดให้มีกลุ่มออมทรัพย์เพื่อส่งเสริมการออมให้กับประชาชนในชุมชน และให้มีการจัดตั้งกลุ่มอาชีพอื่นๆ โดยสมาชิกทุกคนทุกกลุ่มจะต้องมีเงินออมทรัพย์ ทุกกลุ่ม

กิจกรรมแต่ละครัวเรือน

1. การปลูกพืชผักสวนครัวปลอดสารพิษ
2. การเลี้ยงปลาดุก ปลาตะเพียร ในบ่อซีเมนต์ บ่อพลาสติกและบ่อดิน
3. การเลี้ยงกบ
4. การเลี้ยงไก่พื้นเมือง ไก่ไข่ ไก่งวง และเป็ด
5. การเลี้ยงสุกร
6. การเลี้ยงวัวเป็นครอบครัว/กลุ่ม
7. การเพาะเห็ด เป็นครอบครัว/กลุ่ม
8. การทำปุ๋ยชีวภาพน้ำ EM ปุ๋ยแห้งใช้เองในครอบครัว/กลุ่ม

โรงสีข้าวกล้องเพื่อสุขภาพ
โรงสีข้าวกล้องเพื่อสุขภาพเป็นกิจกรรมหนึ่งที่เกิดในชุมชนและศูนย์เรียนรู้การถ่ายทอดภูมิปัญญาและเทคโนโลยีเพื่อให้ชุมชนได้ศึกษาและเรียนรู้ และการบริการด้านข้าวกล้องซึ่งถือว่ามีคุณประโยชน์ด้านโภชนาการสูง และประหยัดค่าใช้จ่ายในการบริการ และเป็นการเผยแพร่กิจกรรมโรงสีข้าวกล้องให้แก่ผู้ที่สนใจได้ศึกษาและใช้ประโยชน์ร่วมกัน

แก๊สชีวภาพ
เป็นกิจกรรมที่นำเอาภูมิปัญญาด้านการใช้พืชสีเขียวโดยผ่านการย่อยสลายจากสัตว์ คือ วัว โดยการใช้มูลวัวมาหมักในถุงลมอย่างหนาและเกิดแก๊สภายใน 20 วัน เริ่มแรกจากนั้นใช้แก๊สหุงต้มอาหารได้ตลอดสามารถที่จะใช้แก๊สในการปรุงอาหารได้ 1 วัน/ 5 ก.ก. ของมูลวัวที่เติมแต่ละวัว แก๊สไม่มีกลิ่นเหม็น ไม่อันตรายและใช้ได้ง่ายอย่างปลอดภัยเป็นการใช้พลังงานอีกทางหนึ่งโดยเป็นการลงทุนที่น้อยและผลตอบแทนคุ้มค่าประหยัดค่าเชื้อเพลิงได้เดือนละ 300 400 บาท

การเพาะเห็ด
กลุ่มเพาะเห็ดเริ่มเมื่อปี 2544 มีสมาชิกครั้งแรก 23 คน มีเงินทุนครั้งแรกจำนวน 33,000 บาท และมีเงินสมทบจากสมาชิกเพิ่มเติม 50,000 บาท หุ้นแรกเข้าจำนวน 100 บาท/หุ้นการดำเนินงานเป็นรูปกระบวนการกลุ่มมีคณะกรมการ มีการปันผลตามหุ้น ปัจจุบันมีเงินทุนหมุนเวียน 100,346.50 บาทมีสมาชิกทั้งหมด25คน การดำเนินกิจกรรมกรเพาะเห็ดได้นำความรู้ ภูมิปัญญาสนับสนุน กิจกรรมเพื่อให้เกิดอาชีพเสริม และเพิ่มรายได้ให้แก่สมาชิกและประชาชนในชุมชนให้มีรายได้

กลุ่มปุ๋ยชีวภาพ
จัดตั้งกลุ่มปี พ.ศ. 2549 มีสมาชิก คน มีการรวมกลุ่มกันขึ้นเพื่อลดค่าใช้จ่ายในการซื้อปุ๋ยและลดอัตราการใช้ปุ๋ยเคมีลง ใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ในชุมชนมาทำเป็นปุ๋ย เช่น เศษใบไม้ มูลวัว มูลสุกร มูลไก่ มาเป็นวัตถุดิบ และมีการใช้ปุ๋ยน้ำขยายเอง คือ ปุ๋ยจุลินทรีย์น้ำ EM ใช้ในการย่อยสลายเศษพืช และอื่นๆ ที่ย่อยสลายง่าย และนำไปใช้ได้ในการปลูกพืชและการเลี้ยงสัตว์ค่าขจัดมลพิษน้ำเน่าเสียทำในสิ่งแวดล้อมที่ดี

บ้านดอนมัน หมู่ที่ 13 ตำบลขามเรียง อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม