ศูนย์การเรียนรู้ เกษตรสมดุลย์ ไร่ทักสม

นายธงไชย คงคาลัย เป็นผู้ที่ให้ความสนใจในด้านการเกษตรและทำอาชีพเกษตร โดยเริ่มจากขุดบ่อเลี้ยงปลาในพื้นที่ 40 ไร่ ในปี 2529 และมีการเลี้ยงไก่บนบ่อปลา การเลี้ยงไก่ในขณะนั้นเป็นธุรกิจที่มีรายได้ดี จึงได้ขยายพื้นที่เพิ่มขึ้นมีการเลี้ยงไก่ถึงครั้งละประมาณ 1,000,000 ตัว จนกระทั่งปี 2534 พื้นที่การเกษตรประสบปัญหาน้ำท่วม และโดนพายุฤดูร้อนพัด ทำให้ประสบกับภาวะขาดทุนและมีหนี้สินมากมาย ต่อมาในปี 2538 ได้เริ่มกลับมาดำเนินกิจกรรมทางด้านการเกษตรอีกครั้ง โดยได้นำประสบการณ์กลับมาทบทวน และเปลี่ยนกิจกรรมจากการเกษตรเชิงเดี่ยว ที่มีความเสี่ยงสูง ไปเป็นกิจกรรมเกษตรผสมผสานและไร่นาสวนผสม นำกระบวนการเกษตรแบบพึ่งตนเองและอาศัยสภาพธรรมชาติมาปรับใช้ ลดการพึ่งพาจากภายนอก มีการศึกษาทดลองและแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับผู้รู้อย่างต่อเนื่องในหลายเรื่อง ความเป็นอยู่เริ่มกลับมาอยู่ในสภาวะที่ดีขึ้นอีกครั้ง และเริ่มมีการพบปะแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ซึ่งกันและกันระหว่างเครือข่ายปี 2549 ได้เริ่มเปิดศูนย์เป็นแหล่งเรียนรู้และเป็นสถานที่ฝึกอบรมเกษตรกร เกี่ยวกับกระบวนการพึ่งตนเองตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง

หลักคิด

มุ่งเน้นการดำเนินการตามหลักปรัชญาแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง ที่พึ่งตนเองใน 5 ด้าน ได้แก่ จิตใจ สังคม เทคโนโลยี ทรัพยากร และเศรษฐกิจ โดยมีเป้าหมายเพื่อเพิ่มเกษตรกรให้มีการปฏิบัติตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

แนวทางการบริหารจัดการ การบริหารจัดการและการให้บริการแก่เกษตรกรมี 3 ลักษณะ ดังนี้

• การฝึกอบรมตามแผนงาน/โครงการ หรือนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์และหน่วยงานต่าง ๆ

• การฝึกอบรมตามความต้องการของเกษตรกร กลุ่มละไม่ต่ำกว่า 20 คน โดยผู้เข้ารับการอบรมออกค่าใช้จ่ายเอง

• การศึกษาดูงาน ค่าบริการ คณะละ 2,000 บาท และจ่ายค่าอาหารว่างและเครื่องดื่มตามอัตรากำหนด

การพัฒนากิจกรรม

มุ่งเน้นให้เกิดการปฏิวัติตนเอง เรื่อง ปัญญา และความรู้ในการประกอบอาชีพ โดยนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาปรับใช้และเน้นการดำเนินการตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง และเกษตรทฤษฎีใหม่ เพื่อจัดระบบให้สมดุล ลดรายจ่าย และเพิ่มรายได้ ในครัวเรือน

แนวทางการระดมทุน

มุ่งใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างสมดุล และมีประสิทธิภาพ ก่อนที่จะเชื่อมโยงเข้าสู่แหล่งทุนและแหล่งสนับสนุน

กระบวนการคิดในการแก้ไขปัญหา

นำปรัชญาแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงมาปรับใช้ พร้อมทั้งให้มีการจัดทำแผนชีวิต บัญชีชีวิต เพื่อกำหนดแผนการแก้ไขปัญหาได้อย่างถูกต้อง

องค์ความรู้ที่โดดเด่น

• ความรู้ด้านการบริหารจัดการทรัพยากรอย่างสมดุล
• ความรู้ด้านการสร้างกระบวนการกลุ่ม
• ความรู้ด้านเศรษฐกิจพอเพียงที่เป็นรูปธรรม
• ความรู้ด้านการผลิต การตลาด และการบริหารจัดการโดยประยุกต์จากภูมิปัญญาท้องถิ่น

จุดเด่นของศูนย์

• ยกเลิกการใช้ปุ๋ยเคมีและยาเคมี ที่ใช้กับสัตว์ , พืช , และนาข้าว
• ยกเลิกการใช้อาหารเม็ดและอาหารสำเร็จรูปจากโรงงานอาหารสัตว์
• การเลี้ยงหมูโดยใช้พืชผัก , หยวกกล้วยที่มีและปลูกเองในไร่สวน , และรำข้าวเป็นหลัก
• การเลี้ยงเป็ด , ไก่ , ห่าน โดยใช้พืชผักผลไม้ที่มีและปลูกเองในไร่สวนและข้าวเปลือกเป็นหลัก
• การเลี้ยงกุ้งโดยไม่ใช้อาหารสำเร็จรูป แต่ใช้ทรัพยากรในสวนและกระบวนการหมักจุลินทรีย์เป็นหลัก
• การบวนการผลิตในบ่อ ใช้ระบบ 4in 1 ( ข้าว+ปลานิล+กุ้งขาว+ปลารวม)
• การปลูกไม้ 7 ระดับ เพื่อสร้างโรงงาน 4 โรงงาน ( ได้แก่ โรงงานอาหารสัตว์สีเขียว , โรงงานปุ๋ยสีเขียว , โรงงานสมุนไพรสีเขียว , และโรงงานพลังงานสีเขียว ) และได้บำนาญชีวิตไร่ละ 5 ล้านบาท
• แก้ปัญหามะละกอจุดแหวนวงด่าง โดยไม่ตัดต่อพันธุกรรม ( GMO ) แต่ใช้เกษตรธรรมชาติแก้ไขได้ภายใน 45 วัน
• แก้ปัญหาดิน น้ำเปรี้ยว โดยไม่ใช้ปูนทุกชนิด เช่น ปูนมาร์ล ปูนขาว โดโลไมส์ ฯลฯ แต่ใช้วิธีการระเบิดดิน ระเบิดน้ำ แก้ไขได้ภายใน 40 วัน
• สามารถกำหนดราคาพืชสัตว์และสินค้า / กำหนดราคาตลาดได้โดยใช้เกษตรทฤษฎีใหม่

การทำเกษตรระบบทฤษฎีใหม่โดยนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกำกับ ทำให้เกิดผล ดังนี้

• สามารถปฏิวัติวิธีคิดของเกษตรกรได้

• สามารถปฏิวัติวิธีการผลิตและการตลาดของเกษตรกรได้

• สามารถทำให้หมดความยากจนได้

• สามารถพึ่งตนเองได้และชนะทุนนิยม ชนะฝรั่ง ชนะทั้งโลก

โดยจัดการฝึกอบรม บ่มจิตใจ แบ่งเป็น 9 หมวดใหญ่ๆ คือ

1. หมวดการเกษตรพึ่งตนเอง โดยใช้ทรัพยากรชีวภาพ
2. หมวดการแปรรูปอาหาร เครื่องดื่ม และขนม
3. หมวดการผลิตของใช้อุปโภค ในครัวเรือน
4. หมวดสมุนไพรและสุขภาพ
5. หมวดพลังงานทดแทน และแก๊สชีวมวล
6. หมวดการตลาดและการค้า
7. หมวดการสร้างฐานชุมชนเข้มแข็ง
8. หมวดศาสนา
9. หมวดอื่นๆ

โดยแบ่งเป็น 26 เรื่อง มีฐานเรียนรู้ 100 ฐาน
เรียนรู้เรื่องใหญ่ 26 เรื่อง เพื่อปฎิวัติตนเองด้านปัญญาและอาชีพในการเกษตรกรรม

1. การสร้างโรงงานอาหารสัตว์ สีเขียว
2. การสร้างโรงงานปุ๋ยอินทรีย์ สีเขียว
3. การสร้างโรงงานยาสมุนไพร สีเขียว
4. การสร้างโรงงานพลังงาน สีเขียว
5. การแก้ปัญหาดินเปรี้ยว / น้ำเปรี้ยว โดยไม่ใช้ปูนทุกชนิด
6. การเลี้ยงหมู เป็ด ไก่ ไม่นอนห้องแอร์ ไม่ใช้อาหารเม็ดหรืออาหารสำเร็จรูป ใช้ทรัพยากรธรรมชาติ ซึ่งกำไรมากกว่า
7. ปลูกพืชทุกชนิด ไม่ใช้ปุ๋ยเคมี ไม่ใช้ยาเคมี เราใช้ปุ๋ยอินทรีย์ และใช้สมุนไพร ซึ่งได้ผลผลิตดีกว่า และกำไรมากกว่า
8. แก้โรคมะละกอจุดแหวนวงด่าง โดยไม่ต้องตัดต่อ GMO ซึ่งสามารถแก้ปัญหาได้ภายใน 45 วัน
9. การทำเกษตรระบบ 4 in 1 คือ ปลูกข้าว, เลี้ยงกุ้งขาว, เลี้ยงกุ้งก้ามกาม, และเลี้ยงปลานิล ในบ่อเดียวกัน โดยไม่ใช้อาหารเม็ด ได้กำไรมากกว่าและต้นทุนต่ำกว่าทุกระบบ
10. การใช้พื้นดินให้มีประโยชน์สูงสุด โดยการปลูกไม้ 7 ระดับ สามารถทำเงินได้มากกว่า 5 ล้านบาทต่อไร่
11. นำหลักปรัชญาทฤษฎีใหม่มาใช้ สามารถกำหนดราคา และกำหนดตลาดได้ โดยเกษตรกรเองคนเดียว
12. การผลิตแก๊สชีวมวลจากแกลบ
13. ผลิตไบโอดีเซล จากเศษน้ำมันที่ใช้แล้ว
14. ผลิตถ่านและน้ำส้มควันไม้จากเศษไม้และกิ่งไม้
15. การใช้น้ำส้มควันไม้ร่วมกับสมุนไพรเพื่อใช้กับนาข้าว / ผัก / หมู / เป็ด / ไก่ / กุ้ง / ปลา ดีกว่าเคมีทุกชนิด
16. การทำนาให้ได้ไร่ละ 100,000 บาทต่อปี
17. การผลิตข้าวกล้อง / ข้าวซ้อมมือ / จมูกข้าว / รำอ่อน เพื่อรับประทานเป็นอาหารและเป็นยา
18. การจัดความรู้เรื่องผักและสมุนไพร เพื่อสุขภาพและยารักษาโรค
19. การใช้เทคโนโลยีชีวภาพ โดยการทำปุ๋ยอินทรีย์ผง ปุ๋ยอินทรีย์น้ำ ปุ๋ยน้ำหมักชีวภาพ การขยายจุลินทรีย์
20. เรียนรู้เรื่องการแปรรูปอาหารจากปลา ผัก ผลไม้ และอื่นๆ
21. เรียนรู้การทำขนม และน้ำดื่มเพื่อสุขภาพ
22. เรียนรู้การผลิตของใช้ในครัวเรือนทุกชนิด
23. การผลิตน้ำเอนไซม์จากผัก / ผลไม้ / สมุนไพรไว้รับประทาน
24. เรียนรู้เรื่องน้ำ ความเป็นกรด / ด่าง ความสมบูรณ์ของน้ำ (P.H / อัลคาไลน์)
25. การคัดพันธุ์ข้าวโดยใช้เทคโนโลยีของภูมิปัญญาไทย
26. การนำธรรมมะของพระพุทธศาสนามาใช้ในชีวิตประจำวัน

ทั้งหมดนี้เรียนรู้ด้วยภูมิปัญญาของสยามประเทศ และจัดการอย่างสมดุล ยกเลิกความรู้จากอเมริกา ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงจึง ชนะทุนนิยม ชนะฝรั่ง ชนะทั้งโลก (เพราะลดต้นทุนได้ถึง 85 %)