ใครจะคิดว่า ต้นพืชผักที่แก่ แห้งเหี่ยว และทำท่าเหมือนจะตายในแปลงผักหลังบ้านนั้น เมื่อผลิดอก ออกผล ให้ได้เก็บ ให้ได้กิน ให้ได้ใช้ จนอิ่มหน่ำใจแล้ว เราสามารถปลุกชีพขึ้นมาได้ใหม่อย่างไม่ยาก
ต้นพืชผักสวนครัวหลังบ้าน เมื่อถึงช่วงหมดอายุ ก็จะโรยราไปตามกาลเวลา แต่พี่เอี่ยม ศรีพนมวรรณ์ ปราชญ์ชาวบ้านแห่งบ้านห้วยยางเหนือ อ.บ้านโป่ง จ.ราชุบรี คิดนำภูมิปัญญาที่เกิดจากการสังเกต และทดลอง มาช่วยยืดชีวิตพืชผักให้อยู่ได้นานขึ้น ด้วยนวัตกรรมที่เรียกว่า เทคนิคการทำพืชล้มลุก
พี่เอี่ยม ศรีพนมวรรณ์ ปราชญ์ชาวบ้านแห่งบ้านห้วยยางเหนือ จ.ราชบุรี นำภูมิปัญญาที่เกิดจากการสังเกต และทดลอง ยืดชีวิตพืชผักให้อยู่ได้นานขึ้น ด้วยนวัตกรรมที่เรียกว่า เทคนิคการทำพืชแบบล้มลุก
ต้นมะเขือพวงเลื้อย ต้นพริกเลื้อย เกิดจากความตั้งใจ ช่วยต่ออายุไข เพิ่มลูกหลานได้อีกเท่าตัว เทคนิคการทำพืชแบบล้มลุกของพี่เอี่ยม คือ การทำให้พืชที่ใกล้ตายฟื้นคืนชีวิตขึ้นมาใหม่ได้อีกครั้ง โดยการโน้มกิ่งต้นที่เริ่มแก่ลง ขูดราก ขูดเปลือกให้เป็นแผล และเอาดินกลบ
เมื่อเรากินผลจากต้นพริก มะเขือ ไปจนเริ่มโทรม เราก็โน้มกิ่งลงมา เอาดินกลบ เอาไม้ค้ำไว้ จะขึ้นต้นใหม่ให้เราเพียบ พอต้นใหม่ที่ขึ้นมากินเสร็จก็เริ่มแก่ เราก็โน้มได้อีก เมื่อลูกหลานเขาเกิดขึ้นมาก็จะได้ช่วยกันทำมาหากิน
การทำพืชแบบล้มลุก สามารถทำเป็นต้นพริกเลื้อย ต้นมะเขือเลื้อย ต้นมะเขืออึกเลื้อย ต้นมะเขือพวงเลื้อย ทุกอย่างสามารถทำได้หมด ถ้าเรารู้วิธีการโน้มให้เขาไปตามทิศทางที่เราต้องการค่ะ
ต้นเดิมก็ยังคงแข็งแรง ต้นใหม่ที่ขึ้นมาก็แข็งแรง โดยที่เราไม่ต้องไปใช้สารเคมีใดๆอีก จะผลิตผลให้มีกินตลอดปีไปทุกๆเดือน ถ้าเราต้องการประมาณหนึ่งต้นให้เกิดสักสิบต้นเราก็โน้ม หนึ่งข้อได้หนึ่งต้น โน้มไปซ้าย โน้มไปขวา โน้มไปหน้าไปหลังได้หมด และก็จะไม่เป็นโรค เพราะเขาต่างคนต่างช่วยกันทำมาหากินครับ
วิธีนี้ ก็เหมือนเป็นการตอนอี กวิธีหนึ่ง แต่ข้อดีของการตอนรูปแบบนี้ คือจะได้รากที่เยอะ และสมบูรณ์ เนื่องจากการโน้มลงดิน ดินจะมีการดูดซับสารอาหารได้ดีกว่าการตอนจากกิ่งพันธุ์แบบเดิมๆ
การให้ปุ๋ยของพี่เอี่ยม ก็คือการนำพืชผักในสวนไปทำน้ำหมัก หมั่นรดพืชผักในสวนเป็นประจำ พืชจะกลับมาแข็งแรงได้เหมือนเดิม
ข้อดีของการทำพืชแบบล้มลุก ก็คือ รดน้ำแค่ครั้งเดียว มันจะส่งไปถึงทั้งต้นแม่และต้นลูกได้หมด เกิดความชุ่มชื้น มีทรงพุ่มที่ใหญ่ มีรากเต็มไปหมดเลย รดน้ำครั้งเดียว รากที่อยู่เยอะๆ เขาจะช่วยสั่งดิน เหมือนเป็นกำแพงใต้ดินเก็บความชื้นได้นานที่สุด
เคล็ดลับบางอย่างได้มาจากการเรียนรู้ บางอย่างก็ค้นพบได้ด้วยตนเอง ทำให้เกิดเทคโนโลยีแบบภูมิปัญญาชาวบ้าน ในแบบฉบับของแต่ละบุคคล ทุกสิ่งนี้ ล้วนเกิดจากความไม่หยุดนิ่งแทบทั้งสิ้น
คุณเอี่ยม ศรีพนมวรรณ์ เทคนิคพืชล้มลุก
ต.เขาขลุง อ.บ้านโป่ง จ.ราชบุรี
ป้ายคำ : ผักพื้นบ้าน