แตงไทย จัดเป็นผลไม้เพื่อสุขภาพชนิดหนึ่งอุดมไปด้วย วิตามินเอ วิตามินซี วิตามินอี ธาตุฟอสฟอรัส ธาตุแคลเซียม ธาตุโพแทสเซียม คาร์โบไฮเดรต เป็นต้น สำหรับประโยชน์ของแตงไทยนั้นก็ได้แก่การนำมากินเป็นผักสดจิ้มน้ำพริกหรือนำไปดอง รับประทานสดๆหรือนำไปใช้ทำของหวาน เช่น น้ำปั่น ผลไม้แห้ง เป็นต้น สำหรับแตงไทย สรรพคุณในด้านการรักษาโรคนั้นก็เช่น ช่วยแก้เลือดกำเดาไหล แก้ โรคดีซ่าน ขับปัสสาวะ แก้อาการไอ เป็นต้น
ชื่อวิทยาศาสตร์ Cucumis melo Linn.
วงศ์ CUCURBITACEAE
ชื่ออื่น แตงจิง แตงกิง แตงลาย มะแตงลาย มะแตงสุก ซกเซรา (เขมร-สุรินทร์) ดี (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)
แตงไทย (อังกฤษ: Muskmelon; ชื่อวิทยาศาสตร์: Cucumis melo) อยู่ในวงศ์ Cucurbitaceae ทางภาคเหนือเรียก แตงลายหรือมะแตงสุก ภาคอีสานเรียก แตงจิงหรือแตงกิง ภาษาเขมรเรีบกซกเซรา ภาษากะเหรี่ยงเรียก ดี มีถิ่นกำเนิดในเอเชียใต้ตั้งแต่เชิงเขาหิมาลัยไปถึงแหลมโคโมริน รวมทั้งพันธุ์ที่ผิวเรียบ เช่น honeydew crenshaw และ casaba และพันธุ์ที่ผิวไม่เรียบ เช่น แคนตาลูป แตงเปอร์เซีย และ Christmas melon แตงกวาอาร์เมเนีย จัดอยู่ในกลุ่มเดียวกับแตงไทย แม้ว่ารูปร่างและรสชาติจะใกล้เคียงกับแตงกวา
แตงไทยป็นพืชล้มลุก ลำต้นเป็นเถาเลื้อย มีขนอ่อน ปกคลุมตลอดทั้งลำต้นและใบ ใบเป็นใบเดี่ยวขนาดใหญ่ ขอบใบหยัก ก้านใบยาว ดอกสีเหลือง มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ ผลมีขนาดค่อนข้างใหญ่ รูปร่างกลมยาว ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางผล 12-15 ซม. ยาว 20-25 ซม. ผลอ่อนสีเขียวและมีลายสีขาวพาดยาว เมื่อผลแก่เปลือกเปลี่ยนเป็นสีเหลือง ผิวเรียบเป็นมันเนื้อในผลสีเหลืองอ่อนอมเขียว กลิ่นหอม มีเมล็ดรูปแบนรี สีครีมจำนวนมาก แตงไทยให้ผลผลิตในช่วงหน้สร้อน สามารถปลูกได้ทุกภาคทั่วประเทศไทย
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ผลอ่อนของแตงไทยนำมากินเป็นผักสดจิ้มน้ำพริกหรือนำไปดอง ผลสุกมีรสจืดหรืออมหวานเล็กน้อย เนื้อซุย ชุ่มน้ำ กลิ่นหอม นิยมกินสดหรือทำของหวาน เช่น น้ำกะทิแตงไทย และทำน้ำปั่น ทำเป็นผลไม้แห้งได้ บางพันธุ์ปลูกเพื่อนำเมล็ดไปสกัดน้ำมัน บางชนิดปลูกเพื่อต้องการนำกลิ่นหอมไปใช้ประโยชน์
แตงไทยมีคาร์โบไฮเดรด แคลเซียม ฟอสฟอรัส วิตามินเอ และวิตามินซี เนื้อมีฤทธิ์เย็น ช่วยดับกระหาย แก้เลือดกำเดาไหล ดอกอ่อนตากแห้งต้มดื่มช่วยให้อาเจียน แก้โรคดีซ่าน หรือบดเป็นผงพ่นแก้แผลในจมูก เมล็ดแก่ช่วยในการขับปัสสาวะ ช่วยย่อยอาหาร แก้ไอ รากต้มดื่มช่วยระบายท้อง
ประโยชน์ของแตงไทย
วิธีปลูกแตงไทยให้ได้ผลสวย
แตงไทยผลไม้ของไทยที่นิยมรับประทานกันมากไม่ว่าจะเป็นภาคไหนๆก็นิยมรับประทาน เพราะแตงไทยจะนำมาทำเป็นขนมหวานคู่กับลอดช่อง โดยใสน้ำกะทิและน้ำแข็งรับประทานแล้วอร่อยหอมหวานชื่นใจ เหมาะสำหรับที่จะรับประทานในหน้าร้อนลักษณะของแตงไทยจะยาวรีๆผลสีเขียวเมื่อสุกจะมีสีเหลือง น่ารับประทาน มีวิตามินและแร่ธาตุต่างๆมากมาย ปัจจุบันยังนินมนำมาทำเป็นแตงไทยปั่นก็อร่อยไม่แพ้รับประทานสดเลยทีเดียวนอกจากนั้นยังนำมาปรุงเป็นยาสมุนไพรรักษาโรคได้อีกด้วย
วิธีการปลูกและการเตรียมดิน
ปลูกในพื้นที่กว้าง ไม่ต้องยกร่อง ให้ทำร่องระบายน้ำป้องกันน้ำฝนท่วมเตรียมหลุมให้ห่างกัน 1.50 x 1.50เมตร รองก้นหลุมด้วยปุ๋ยหมักชีวภาพ 1กก. ต่อหลุมคลุมด้วยฟาง รดน้ำแยกฟางออก แล้วปลูกต้นกล้าลงหลุม ๆ ละ 1ต้นรดน้ำผสมน้ำหมักชีวภาพเติมปุ๋ยหมักชีวภาพ 1กำมือ ต่อต้น ทุกสัปดาห์ แล้วรดน้ำผสมน้ำหมักชีวภาพเมื่อแตงไทยมีใบจริง 4ใบให้เด็ดยอดออก ต่อมาจะมียอดแขนงแตกออกมา 4เถาเมื่อ 4เถาเลื้อยทอดยอดยาว 2ฟุต ให้เด็ดยอดอีก จะมีเถาแขนงแตกออกมาอีก เถาแขนงรุ่น 3จะมีผลที่ใบที่ 1และใบที่ 2เมื่อผลโตประมาณเท่าปากกา
วิธีการปลูก
เคล็ดลับการดูแล
การนำเศษฟางที่เหลือใช้มาคลุมผลเพื่ออำพลางแมลงวันทองแล้วเด็ดยอดแขนงที่มีผลนี้ เป็นอีกเคล็ดลับในการตัดท่ออาหารไม่ให้ไปเลี้ยงยอดอีก ส่งผลให้แตงผลโตเร็วขึ้น เมื่อผลโตเท่ากำปั้นจะใช้ฟางวางด้านล่างของผลแตงป้องกันแมลงเสี้ยนดิน การบำรุงอย่างถูกวิธีแตงไทย 1ต้นสามารถให้ผลมากกว่า 10ผล
ช่วงระยะการเก็บเกี่ยวประมาณ 60 วันก็เก็บผลผลิตได้ การปลิดผลที่ไม่สวยออกจากต้นจะทำให้ผลที่เราต้องการมีลูกที่ใหญ่มีน้ำหนักได้ราคาที่ดี คุณพ่อบอกว่าตอนนี้สามารถจำหน่ายได้ราคาที่ กก.ละ4-5 บาท ลูกหนึ่งก็ตก 2.5-3.5 กก.
น้ำกะทิแตงไทย
ป้ายคำ : ผักพื้นบ้าน