แมลงวันทอง แมลงวันผลไม้

แมลงวันทอง หรือแมลงวันผลไม้ เป็นศัตรูพืชที่สำคัญอย่างหนึ่งของเกษตรกรที่ปลูกพืชผักและผลไม้ต่างๆ ซึ่งแมลงวันทองก็มีหลายชนิด บางชนิดเข้าทำความเสียหายให้กับผลผลิตของเกษตรกรตั้งแต่ผลไม้ยังมีขนาดเล็ก จนถึงผลไม้ที่สุกแก่ บางชนิดเข้าทำลายพืชผักต่างๆ เกษตรกรต่างก็มีวีการ ในการป้องกันกำจัดได้หลายวิธี เช่น การทำกับดักเหยื่อล่อ

แมลงวันทอง (Fruit fly)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Dacus dorsalis Hendel
วงศ์ Trypetidae
อันดับ Diptera

แมลง วันทองหรือแมลงวันผลไม้ตัวเท่าแมลงวันบ้าน แต่ตัวมีสีเหลืองหรือสีทอง ตัวเมียมีก้นแหลม ที่จริงเป็นส่วนของอวัยวะวางไข่ เมื่อได้รับการผสมพันธุ์จากตัวผู้แล้ว พอพบผลไม้ผิวอ่อนหรือนิ่มที่จะเป็นอาหารของหนอนได้ ตัวเมียที่พร้อมต่อการวางไข่ก็จะใช้ก้นแหลมของตนแทงผ่านผิวของผลไม้เข้าไป แล้ววางไข่อยู่ในผลไม้นั้น แผลนี้ต่อมาเริ่มเน่าซึ่งก็กลายเป็นอาหารอย่างดีของหนอน เมื่อหนอน เจริญเต็มที่ก็จะมุดออกมานอกผลไม้ไปหาดินร่วนและขึ้น เข้าดักแด้ ครบกำหนดก็ลอกคราบออกมาเป็นแมลงวันทองต่อไป แมลงวันทองสามารถเพาะพันธุ์ได้มากมายกับผลไม้ป่า ไข่และตัวหนอนติดไปกับผลไม้ที่ซื้อขายจากแหล่งมีแมลงวันทองไปทุกแห่งที่ซื้อ ผลไม้นอกพื้นที่มารับประทานเมื่อกัดหรือผ่าผลไม้พบหนอน ก็โยนทิ้ง หนอนก็กินผลไม้ต่อไปจนโตเต็มที่แล้วออกมาเข้าดักแด้แล้วลอกคราบเป็นตัวระบาด ต่อไป

ลักษณะ
แมลงวันทองรูปร่างคล้ายแมลงวันและมีขนาดลําตัวไล่ เลี่ยกันแต่ที่อกและท้องพื้นสีนํ้าตาล แก่นั้นมีรอยแต้มสีเหลืองหรือเหลืองปนส้มเป็น ดวงหรือเป็นแถบ ทําให้มองดูคล้ายสีทอง
แมลงวันทองมีไข่สีขาว ยาว โค้งเล็กน้อย ความยาว ๑.๒ มิลลิเมตร กว้าง ๐.๒ มิลลิเมตร ชอบวางไข่อยู่เป็นกลุ่มใต้ผิวเปลือกกลุ่มละ ๕-๑๕ ฟอง ระยะฟัก
ไข่กินเวลา ๑-๒ วัน ตัวหนอนสีครีม หัวแหลม ท้ายป้าน เจาะชอนกินเนื้อผล มีการลอกคราบ ๓ ครั้ง ในเวลา ๖-๑๐ วัน หนอนเมื่อโตเต็มที่ยาว ๑๐ เมตร ต่อมาจะหดตัวและแข็งตัวเป็นดักแด้สีเข้มขึ้นเรื่อยๆ จนเป็นสีน้ำตาลเข้ม มีขนาดยาว ๕ มิลลิเมตร กว้าง ๓ มิลลิเมตร ดักแด้อยู่ในดินนาน ๘-๑๒ วัน จะออกเป็นตัวเต็มวัยในหน้าแล้ง ดักแด้ฟักตัวข้ามฤดูได้ แล้วจะออกเป็นตัวเต็มวัยเมื่อเริ่มมีฝนตก
แมลงวันทองมีลำตัวยาว ๑๒ มิลลิเมตร กางปีกได้กว้าง ๑๕ มิลลิเมตรลำตัวมีสีน้ำตาล ด้านข้างตัวมีสีเหลือง ปลายท้องตัวผู้กลมมน ส่วนปลายท้อง
ตัวเมียมีท่อวางไข่แหลม ตัวเมียสามารถวางไข่ได้ ๒๐๐ ฟอง มีอายุยืนได้ ๑-๒ เดือน วงจรชีวิตจากไข่เป็นตัวเต็มวัยกินเวลาเพียง ๑๕-๒๐ วันเท่านั้น จึงมีหลายชั่วอายุ ในช่วงที่ผลไม้ชุกชุม ในปีหนึ่งๆ มีประมาณ ๑๒ ชั่วอายุ

หนอน แมลงวันทองสร้างความเสียหายให้ไม้ผลคือ ทำให้ผลไม้ร่วงหล่นก่อนเก็บ ผลที่เก็บมานั้น หากมีหนอนอยู่ข้างในหรือมีไข่ จะทำให้ผลเน่าเสียใน
เวลาต่อมา

ไข่มีขนาดเล็ก สีขาวนวล ตัวเต็มวัยเพศเมียจะวางไข่ในเนื้อผล โดยใช้อวัยวะวางไข่แทงเข้าไป ในระยะตัวหนอนจะเข้าดักแด้ภายในดินการเข้าทำลายโดยตัวหนอนที่ฝักออกจากไข่ ชอนไชกินเนื้อผลไม้ ผลที่ถูกทำลายนี้จะเน่าและร่วงหล่นในที่สุด

การแพร่ระบาดพบแมลงชนิดนี้ระบาดตลอดปี โดยเฉพาะในช่วงระหว่างเดือนมีนาคมถึงเดือนมิถุนายน

เหยื่อล่อแมลงวันทองนั้น มีทั้งเป็นสารสังเคราะห์ที่มีวางจำหน่าย และเกษตรกรยังสามารถใช้พืชสมุนไพรต่างๆ มาเป็นเหยื่อล่อได้อีกด้วย เช่น กระเพรา ,พลับพลึง , เล็บมือนาง , เดหลีใบกล้วย ฯลฯ โดยพืชเหล่านี้จะมีกลิ่นคล้ายกลิ่นของแมลงวันทองเพศเมีย ดังนั้นการใช้สมุนไพรที่ดึงดูดแมลงวันทองจะสามารถกำจัดได้เฉพาะแมลงวันทองเพศผู้เท่านั้น

วิธีป้องกันกำจัดแมลงวันผลไม้
ทำได้โดยเก็บผลผลิตที่ร่วงหล่นและมีหนอนแมลงวันทองมาทำลายให้หมดโดยการเผาหรือฝังลึกๆ
ใช้กับดัก โดยใช้สารล่อเมธิล ยูจินอล ผสมไดคลอร์วอส กำจัดแมลงวันตัวผู้
ดอกว่านเดหลีใบกล้วยก็ดึงดูดแมลงวันตัวผู้ เมื่อมีดอกเดหลี จะมีแมลงตัวผู้มาตอม ถือโอกาสเอาสารเคมีพ่นกำจัดเสียเลย
ศัตรูธรรมชาติของแมลงวันทองผลไม้มีแตนเบียน มดคันกินหนอน เป็นต้น

ผลไม้ที่แมลงวันทองทำลายและพบเห็นอยู่บ่อยมากคือ ชมพู่ มะม่วง โดยเฉพาะชมพู่ หากไม่ห่อผลแทบไม่ได้กิน เพราะจะร่วงหล่นหมด พอฝนมา แมลงวันทองระบาดหนัก ในมะม่วงมีการทำลายมากเช่นกัน ถึงแม้เก็บผลจากต้นลงมาวางไว้แมลงวันทองยังตามมาวางไข่ ดังนั้น หากเก็บไว้ในที่ปลอดภัยจากแมลงวันทอง จะดีที่สุด เมื่อแมลงวันทองมาวางไข่ ตัวหนอนจะชอนไชทำให้ผลไม้เสียหาย