ไก่หลุม เล้าไก่อินทรีย์

คุณสมศักดิ์ เครือวัลย์ ม.8 ต.สองสลึง อ.แกลง จ.ระยอง ปราชญ์เกษตรโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเกษตรทฤษฎีใหม่ไร่นาสวนผสม ได้นำเรื่องราวทั้งหมดที่เป็นพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว 10 เรื่อง ซึ่งใช้เวลาเรียนรู้ทั้งหมดมาครึ่งชีวิต 25 ปี ได้นำ 1 ใน 10 เรื่องมาแนะนำ เนื่องจากปัจจุบันปัจจัยการผลิตภาคการเกษตรสำคัญที่สุด แต่เกษตรกรไม่สามารถไปหยิบฉวยเอาวิชาการต่างๆมาปฎิบัติตามได้หมด ดังนั้นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเกษตรทฤษฎีใหม่ไร่นาสวนผสม จึงนำปัจจัยการผลิตแบบง่ายๆที่อยู่รอบตัวเรามาทำให้เกิดประโยชน์ เช่น ฟาร์มเลี้ยงไก่บางรายที่เลี้ยงแล้วประสบปัญหาขาดทุน จึงเป็นที่มาของการเลี้ยงไก่ได้ปุ๋ยหมัก และได้ไข่เป็นของแถม โดยมีขั้นตอนคือ ออกแบบโรงเรือนเล้าไก่ให้มีหลังคาคลุม แล้วขุดหลุมสำหรับทำปุ๋ยในเล้าไก่ ด้านใดด้านหนึ่งของโรงเรือน พร้อมกับทำนั่งร้านบนหลุม เพื่อให้ไก่ขึ้นไปนอน จากนั้นกวาดใบไม้เข้าหลุม เมื่อกวาดใบไม้เข้าหลุมทุกวัน ไก่ก็จะถ่ายมูลทุกวัน หลังจากนั้นนำน้ำหมักผลไม้ราด 2-3 วัน/ครั้ง ใช้เวลาหมักปุ๋ย 1เดือนหรือ 45 วัน สามารถนำปุ๋ยไปใช้ได้ อัตราการใช้ : ปุ๋ยหมัก 50 กิโลกรัม /ไร่

หลักการเลี้ยงดูไก่พื้นเมืองให้ปลอดโรค โดยวิธีธรรมชาติ

1. จัดเตรียมสถานที่เลี้ยงไก่ให้เหมาะสม เพราะสถานที่เลี้ยง เป็นปัจจัยสำคัญในการเลี้ยงไก่ให้ประสบผลสำเร็จ ซึ่งสถานที่เลี้ยงไก่ควรมีลักษณะ ดังต่อไปนี้

• เป็นที่เนิน สามารถระบายน้ำได้ดี เพราะเมื่อถึงฤดูฝนหรือช่วงฝนตกจะได้ไม่มีปัญหาเรื่องน้ำท่วมขัง
• ปลูกต้นไม้ไว้ในบริเวณสถานที่เลี้ยงไก่ เพื่อกำบังแสงแดดในตอนกลางวันและตอนบ่าย เช่น กล้วย ไผ่ เป็นต้น จะช่วยให้ไก่ไม่เครียด ไก่เจริญเติบโตดี
• สถานที่เลี้ยงไก่ต้องไม่ไกลจากบ้านพักของผู้ที่เลี้ยงมากนัก เพื่อความสะดวกในการดูแลหากบริเวณใกล้เคียงกันเป็นที่นาก็จะดีมาก เนื่องจากเมื่อถึงฤดูเก็บเกี่ยวข้าว ข้าวที่ตกหล่นถือเป็นอาหารชั้นดีของไก่พื้นเมือง

2. มีโรงเรือนที่สะอาด โล่ง อากาศถ่ายได้เทสะดวก และสามารถกันแดดกันฝนได้

3. ภายในบริเวณเลี้ยงไก่ ต้องมีรางน้ำสะอาดและรางอาหารให้กินอย่างเพียงพอ โดยการแยกรางน้ำและรางอาหารออกจากกัน ไม่ควรใช้รางเดียวใส่ทั้งน้ำและอาหาร

• รางน้ำและรางอาหาร ควรล้างทำความสะอาดและเปลี่ยนใหม่ทุกวัน และ ในช่วงเปลี่ยนฤดูกาล ควรให้ฟ้าทะลายโจรแห้งบดละเอียดหรือต้นสดๆ โดยใส่เพียงเล็กน้อยในรางน้ำให้ไก่กินเพื่อป้องกันโรค เช่น โรคหวัด โรคอุจจาระขาว หรือจะนำฟ้าทะลายโจรตากแห้งแล้วบดให้ละเอียดผสมในอาหารไก่ อัตรา 1:100 จะช่วยเสริมภูมิคุ้มกันโรค ช่วยให้ไก่ไม่เครียด กินอาหารได้ดีขึ้น และเจริญเติบโตเร็ว

4. การให้อาหาร ให้ไก่ที่เลี้ยงแบบธรรมชาติกินปลวก จะทำให้ไก่แข็งแรง เจริญเติบโตเร็ว และต้านทานต่อโรคได้ดี ซึ่งการเลี้ยงปลวก มีวิธีการไม่ยุ่งยาก ดังนี้

การเลี้ยงปลวกเพื่อเป็นอาหารไก่
วิธีการ

• ขุดหลุมลึกประมาณ 10-15 ซม. ในบริเวณเลี้ยงไก่
• นำเศษไม้หรือท่อนไม้ ไปฝังไว้ตามจุดต่างๆ โดยให้ทำใต้ร่มไม้ หรือบริเวณที่ดินร่วนซุย จากนั้นกลบดินให้ท่วมท่อนไม้ ทิ้งไว้ประมาณ 1 เดือน จะเริ่มเกิดปลวก จากนั้นให้ดึงไม้โผล่ขึ้นจากพื้นดิน 1 ใน 3 ส่วน ไก่จะคุ้ยเขี่ย จิกกินปลวกเองตามธรรมชาติ โดยลูกไก่จะเรียนรู้วิธีหากินจากแม่ และไก่ทุกตัวจะสามารถช่วยเหลือตัวเองได้ แม้เราไม่ให้อาหารเลยไก่ก็สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างสบาย