การขยายพันธุ์ไผ่มีหลากหลายวิธีแล้วแต่ความเหมาะสม ของชนิดไผ่ ซึ่งไผ่บางชนิดก็มีข้อจำกัดแตกต่างกันออกไป ในการขยายพันธุ์ไผ่ด้วยวิธี การตอนนั้น ก็ใช้ได้ไผ่ที่มีกิ่งแขนงที่มีปุ่มเจริญของราก ติดกับลำต้นมีความสมบูรณ์ ส่วนไผ่ที่ไม่มีกิ่งแขนงก็ใช้วิธีอื่นจะดีกว่า ไผ่ที่นิยมขยายพันธุ์ด้วยการตอน ได้แก่ ไผ่ตง, ไผ่หม่าจู, ไผ่กิมซูง, ไผ่ปักกิ่ง (เม่งซุ่น) เป็นต้น
วิธีการตอนกิ่งไผ่นั้นก็ทำได้อย่างง่ายๆ โดยคัดเลือกกิ่งแขนง ที่มีความสมบูรณ์ มีปุ่มรากที่ติดกับลำต้นไผ่ขนาดใหญ่สมบูรณ์ ถ้าปมรากมีรากเริ่มงอกออกมาโดยธรรมชาติอยู่แล้วยิ่งดีและจะใช้เวลาการตอนน้อยมากก็สามารถตัดกิ่งตอนลงปลูกได้ ไม่ควรเลือกกิ่งแขนงที่อ่อนเกินไป เพราะเมื่อเราตัดกิ่งตอนลงชำถุงหรือปลูกลงแปลง กิ่งตอนจะเฉาได้ง่าย ฟื้นตัวได้ช้า ควรเลือกกิ่งแขนงที่มีอายุมากหน่อย โดยสังเกตจากกิ่งแขนงนั้นแตกไปจนหมดแล้วทุกข้อ จะดีที่สุด
วัสดุอุปกรณ์
วิธีการตอนกิ่ง
การตอนโดยใช้เลื่อยกิ่งแขนงด้านล่าง ติดกับลำต้นให้เลื่อยขึ้นด้านบน ประมาณครึ่งหนึ่งของกิ่ง หรือมากกว่าเล็กน้อยทั้งนี้เพื่อให้ง่ายในการตัดกิ่งตอนลงชำ เพราะแค่หักลงด้านล่างกิ่งตอนก็จะหักติดมือเรามาแล้ว เมื่อเลื่อยกิ่งแล้วก็หุ้มด้วยถุงขุยมะพร้าวที่แช่น้ำมาแล้ว ผูกเชือก ให้ถุงขุยมะพร้าวติดกับกิ่งตอนให้แน่นทั้งด้านบนและด้านล่างของถุงเป็นอันเสร็จสิ้นการตอนกิ่งไผ่แล้ว กิ่งที่เราตอนควรตัดปลายกิ่งออก ทั้งนี้เพราะป้องกันกิ่งหักก่อนที่จะออกราก อาจจะเกิดจากลมแรงหรือเราอาจจะไปโดนกิ่งตอนเสียก่อน
กิ่งที่เราตอนจะงอกรากอย่างรวดเร็ว ถ้าเราเลือกกิ่งที่พร้อมจะใช้เวลาประมาณ 10-15 วัน ก็สามารถตัดไปปลูกได้แต่ถ้ากิ่งตอนที่ไม่สมบูรณ์ หรือไม่มีความพร้อม ควรจะใช้เวลามากกว่านี้ และจำนวนรากก็จะไม่งอกออกมามากเท่าที่ควรด้วย ถ้าหากเกิน 45 วันขึ้นไปแสดงว่ากิ่งตอนนั้นไม่ได้ผลแน่นอน เราสามารถนำถุงขุยมะพร้าวนั้นมาใช้ตอนกิ่งอื่นต่อไปได้
เมื่อกิ่งตอนมีรากสมบูรณ์จะสังเกตเห็นรากขึ้นเต็มถุงขุยมะพร้าว และรากจากกิ่งตอนจะดูดน้ำจากขุยมะพร้าวจนแห้ง เราสามารถตัดไปปลูกได้เลย วิธีการเพียงแต่เราหักกิ่งตอนลงก็จะหักติดมือมาแล้ว แต่ถ้ายังไม่หัก อาจใช้มีดหรือเลื่อยช่วยก็สามารถตัดกิ่งตอนได้แล้ว
ในการตอนกิ่งไผ่ระยะเวลาที่เหมาะสม ควรจะเป็นช่วงเดือน พฤษภาคม กรกฎาคม เพราะเป็นช่วงที่กิ่งแขนงมีอายุพอสมควร และหลังจากตอนกิ่งก็สามารถนำไปปลูกลงแปลงได้ทันที ซึ่งจะทันกับฤดูฝนพอดี หรือจะนำกิ่งตอนลงถุงชำเพื่อจำหน่ายต่อไป
ที่มา :
เกรียงไกร ไทยอ่อน. (2552). มหัศจรรย์พันธุ์ไผ่.
สุทัศน์ เดชวิสิทธิ์. ( 2554). ความรู้เกี่ยวกับการปลูกไม้ไผ่.
ป้ายคำ : การขยายพันธุ์, ไผ่