การหมักน้ำขี้หมู

น้ำหมักขี้หมูเป็นการนำมูลสุกรมาหมักให้เกิดการย่อยสลายธาตุอาหารออกมาอยู่ในรูปที่พืชสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ดีขึ้น และยังทำให้ดินมีสภาพความเป็นกรดน้อยลงหรือมีความเป็นกลางมากขึ้น ซึ่งเป็นสภาพที่ธาตุอาหารต่างๆจะใช้ประโยชน์ได้ดีโดยอาจใช้รดทางดินหรือฉีดพ่นทางใบได้

การหมักน้ำขี้หมู
แช่ถังที่ 1 แช่ขี้หมูแห้ง 10 กิโลกรัม (ขี้หมูใส่ถุงผ้า ถุงละ 2 กก. 2 ถุง และ 3 กก. 2 ถุง รวม 4 ถุง) ผสมน้ำ 100 ลิตรในถังขนาด 200 ลิตร ปิดปากถังด้วยมุ้งดำ หรือกระสอบ เพื่อป้องกันแมลงวันมาวางไข่

แช่ถังที่ 2 แช่ขี้หมูแห้ง 10 กิโลกรัม (ขี้หมูใส่ถุงผ้า ถุงละ 2 กก. 2 ถุง และ 3 กก. 2 ถุง รวม 4 ถุง) ผสมน้ำ 100 ลิตรในถังขนาด 200 ลิตร ปิดปากถังด้วยมุ้งดำ หรือกระสอบ เพื่อป้องกันแมลงวันมาวางไข่ (เวลาแช่ ถุงใส่ขี้หมูต้องจมน้ำ ให้แบ่งเป็น หลายๆ ถุง สำหรับการแช่ใน 1ถัง เพื่อไม่ให้แน่นเกินไป)

ขณะแช่ไม่ต้องกวน ทิ้งไว้ 24 ชั่วโมง สีน้ำที่ได้จะเป็นสีโค้กหรือสีน้ำตาลเข้ม ถึงจะใช้ได้ ถ้าน้ำสียังใส ให้แช่ต่อจนกว่าสีจะเข้มห้ามหมักเกิน 24 ชั่วโมง เพราะว่า กลิ่นจะแรง และเอาไปฉีดแล้วโอกาสใบไหม้ค่อนข้างสูง

การกรอง
ถังที่ 1 เอาถุงขี้หมูขึ้น ให้กรองน้ำหมักหัวเชื้อด้วยผ้าขาวบางก่อนนำไปใช้เพื่อไม่ให้มีจุลินทรีย์ ใส่ถัง 100 ลิตร ไว้เพื่อรอผสม
ถังที่ 2 เอาถุงขี้หมูขึ้น ให้กรองน้ำหมักหัวเชื้อด้วยผ้าขาวบางก่อนนำไปใช้เพื่อไม่ให้มีจุลินทรีย์ ใส่ถัง 100 ลิตร ไว้เพื่อรอผสม

น้ำสกัดมูลสุกรส่วนใสสามารถหมักเก็บไว้ใช้ได้นาน ซึ่งจะทำให้น้ำสกัดใสยิ่งขึ้น และมีธาตุอาหารในรูปที่พืชสามารถใช้ประโยชน์ได้ในปริมาณมากยิ่งขึ้น การทำน้ำสกัดมูลสุกรจะทำให้ประหยัดกว่าการใช้มูลสุกรเป็นปุ๋ยทางดินโดยตรง เนื่องจากมูลสุกรแห้ง 1 กิโลกรัมทำน้ำสกัดได้ประมาณ 10 ลิตร และเจือจางต่อไปได้เป็น 100-200 ลิตร

รศ.อุทัย คันโธ และ อ.สุกัญญา จัตตุพรพงษ์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดยสถาบันสุวรรณวาจกกสิกิจ วิทยาเขตกำแพงแสน นครปฐม ได้ศึกษาทดลองสกัดปุ๋ยจากมูลสุกร พบว่ามีธาตุอาหารพืช ทั้ง 13 ธาตุ เหมาะกับการปลูกพืช (ได้แก่ N, P, K, Ca, Mg, S, Fe, Mn, Cu, Zn, B, Mo และ Cl) มีฮอร์โมนพืชช่วยเร่งการเจริญเติบโตของพืช และน้ำสกัดมูลสุกรจะไปควบคุมจุลินทรีย์ที่เป็นเชื้อโรคกับต้นพืชด้วย ทำให้ต้นพืชแข็งแรง ได้มีการทดสอบใช้น้ำสกัดมูลสุกรในข้าว พบว่า ต้นข้าวแข็งแรง ไม่มีโรคแมลงรบกวน ไม่ต้องฉีดพ่นยาฆ่าแมลงใดๆ เมล็ดข้าวมีคุณภาพดีมาก เมล็ดเต็ม น้ำหนักดี สีข้าวแล้วได้ข้าวสารมาก ปลายข้าวน้อย ในระหว่างทดลอง ฝนทิ้งช่วงและอากาศแห้งแล้งกว่า 2 เดือน แต่ผลผลิตได้มากกว่าเดิม โดยนาข้าวที่ใช้ปุ๋ยน้ำสกัดเพิ่มผลผลิตมากกว่าแปลงใช้ปุ๋ยเคมี 166.6 กก.ต่อไร่ คิดเป็นผลผลิตเพิ่ม 69% ลดต้นทุนการผลิตได้ 1,360 บาทต่อข้าว 1 ตัน (ลดลง 37.06%) และการปลูกข้าวโดยใช้ปุ๋ยอินทรีย์มูลสุกรจะให้ผลผลิตสูงกว่าใช้ปุ๋ยเคมี โดยได้ผลผลิตเฉลี่ยถึง 1-1.3 ตันต่อไร่ เมล็ดมีน้ำหนักดีกว่าเดิม ขณะที่ต้นทุนการปลูกข้าวจะลดลงถึงไร่ละ 2,000-3,000 บาท

การใช้น้ำสกัดมูลสุกรกับผัก

1. ใช้น้ำสกัดมูลสุกรแช่เมล็ดพันธุ์ก่อนปลูก ซึ่งจะทำให้เมล็ดผักงอกเร็ว และเจริญตั้งตัวได้เร็วกว่าเมล็ดที่ไม่ได้แช่
   วิธีการ ใช้น้ำสกัดมูลสุกรอัตราส่วน 1 ลิตร เติมน้ำให้ได้ 20 ลิตร แล้วนำเมล็ดพันธุ์พืชที่ปลูกแช่น้ำนี้เป็นเวลา 6-12 ชั่วโมง ก่อนหว่าน หรืออาจผึ่งลมให้เมล็ดพันธุ์แห้งก่อน แล้วนำไปปลูก ซึ่งขึ้นกับเมล็ดพันธุ์แต่ละชนิด
2. ใช้น้ำสกัดมูลสุกรฉีดพ่นทางใบ คือทำให้พืชได้รับธาตุอาหารชนิดต่าง ๆ เพิ่มมากขึ้น พืชจะมีสีเขียวเข้ม ใบมีขนาดใหญ่ หนา และยาวขึ้น กาบใบ หรือก้านใบแข็ง และมีลักษณะตั้งขึ้น พืชมีน้ำหนักใบและลำต้นมากขึ้นอย่างชัดเจน
   วิธีการ ใช้น้ำสกัดมูลสุกรอัตรา 1 ลิตรผสมน้ำ 10-20 ลิตร ผสมสารจับใบ 3-5 ซีซี ฉีดพ่นทางใบช่วงเวลาเช้าหรือเย็น สัปดาห์ละครั้ง
3. ใช้น้ำสกัดมูลสุกรรดให้พืชทางดิน ก่อนหว่านเมล็ดพันธุ์ หรือในช่วงเร่งการเจริญเติบโตทางลำต้นและใบ โดยใช้น้ำสกัดมูลสุกรอัตรา 1 ลิตร ผสมน้ำ 10 ลิตร รดทางดิน

การใช้น้ำสกัดมูลสุกรกับไม้ผล

1. ใช้น้ำสกัดมูลสุกรฉีดพ่นทางใบ จะทำให้พืชมีการสร้างใบและทรงพุ่มใหม่ได้เร็ว ทำให้พืชออกดอกออกผลได้เร็วขึ้น ให้ผลผลิตมากขึ้นและมีรสชาติดีด้วย โดยใช้น้ำสกัดมูลสุกร 1 ลิตร ผสมน้ำ 10-20 ลิตร พร้อมสารจับใบ 3-5 ซีซี ฉีดพ่นทางใบในช่วงเวลาเช้าหรือเย็น เดือนละ 1-2 ครั้ง จนกระทั่งพืชมีการสร้างทรงพุ่มเต็มที่ให้หยุดฉีด เพื่อให้พืชสร้างดอกและผลต่อไป
2. ใช้น้ำสกัดมูลสุกรรดทางดิน โดยใช้น้ำสกัดมูลสุกรเจือจางด้วยน้ำ 10 เท่า รดทางดิน ต้นละ 1-2 ลิตร เดือนละ 1-2 ครั้ง ในช่วงเร่งการเจริญเติบโตทางลำต้นและใบ หรือจะใช้น้ำสกัดมูลสุกรเข้มข้น ให้พร้อมกับการให้น้ำแบบระบบต่าง ๆ

การใช้น้ำสกัดมูลสุกรกับไม้ดอก

1. ใช้น้ำสกัดมูลสุกรฉีดพ่นทางใบ จะทำให้พืชมีการสร้างดอกได้เร็วขึ้น ดอกมีความสมบูรณ์ ขนาดใหญ่ สีเข้มสดใส ก้านดอกแข็ง ยืดอายุการเก็บได้นานขึ้น อีกทั้งต้นที่เก็บเกี่ยวไปแล้วไม่โทรม ยังสามารถให้ดอกได้เร็วขึ้น โดยใช้น้ำสกัดมูลสุกร 1 ลิตร ผสมน้ำ 10-20 ลิตร พร้อมสารจับใบ 3-5 ซีซี ฉีดพ่นทางใบในช่วงเวลาเช้าหรือเย็น สัปดาห์ละ 1 ครั้ง
2. ใช้น้ำสกัดมูลสุกรรดทางดิน โดยใช้น้ำสกัดมูลสุกรเจือจางด้วยน้ำ 10 เท่า รดทางดิน ต้นละ 1-2 ลิตร สัปดาห์ละ 1 ครั้ง หรือจะใช้น้ำสกัดมูลสุกรเข้มข้น ให้พร้อมกับการให้น้ำแบบระบบต่าง ๆ ในช่วงเร่งการเจริญเติบโตทางลำต้นและใบ

ที่มา : ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตรจังหวัดนครราชสีมา (พืชสวน)