ประทุม สุริยา ครูบัญชีสหกรณ์ดีเด่นและเกษตรทฤษฎีใหม่

การยึดอาชีพแม่พิมพ์ของชาติควบคู่ไปกับการสวมหมวกเกษตรกรเต็มขั้น เป็นวิถีทางที่ “อาจารย์ประทุม สุริยา” ครูบัญชีสหกรณ์ดีเด่นระดับประเทศ ประจำปี 2552 และเจ้าของรางวัลรองชนะเลิศประเภทเกษตรทฤษฎีใหม่ ในการประกวดผลงานตามโครงการเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริ ประจำปี 2550 ปฏิบัติมาอย่างต่อเนื่อง แม้ว่าวันนี้เธอจะอำลาชีวิตราชการไปแล้วก็ตาม

พื้นที่กว่า 22 ไร่ 3 งาน บริเวณบ้านเลขที่ 236 หมู่ 2 ต.สันป่ายาง อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่ ซึ่งเป็นที่พักอาศัยของครูประทุม ถูกเนรมิตให้เป็นพื้นที่การเกษตรโดยแนวพระราชดำริทฤษฎีใหม่ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมาปรับใช้เพื่อเจริญรอยตามวิถีพอเพียงของพระองค์ ใช้สูตรที่ว่า 30 แรกคือ น้ำ 30 ที่ 2 คือนา 30 ที่ 3 คือ ไม้ผล 10 ที่เหลือคือ เลี้ยงสัตว์และที่อยู่อาศัย โดยการลี้ยงไก่แจ้ ขายไข่ปีหนึ่งได้เกือบแสนบาท แล้วก็มีปลาที่อยู่ในสระและอยู่ในนาข้าวปีหนึ่งขายได้เงินเกินแสน

ครูประทุมบอกว่าเริ่มทำทฤษฎีใหม่ ปี 2540 หลังได้รับฟังการบรรยายเรื่องการทำทฤษฎีใหม่ ในการจัดรูปพื้นที่ จึงมีความสนใจ และคิดว่าน่าจะทำได้ ประกอบกับมีที่นาว่าง น่าจะทำให้เกิดประโยชน์สูงสุด จึงเริ่มศึกษาค้นคว้าจากเอกสาร เขียนแผนโครงการ และทำอย่างต่อเนื่อง ทำตามขั้นตอน

นาข้าว 7 ไร่ ผลผลิตเฉลี่ย 90 กก.ต่อไร่ ปลูก 1 ครั้งต่อปี มีการปลูกพืชหลังนา อย่างเช่น ถั่ว มะนาว สะเดา ขุดบ่อ 3 บ่อเพื่อใช้ในภาคเกษตร ในบ่อก็เลี้ยงปลา มีน้ำสำรองจากแม่น้ำแม่อาว และแม่น้ำแม่ขิ ปลูกพืชยืนต้น 7 ไร่ เช่น ลำไย เงาะ มะขาม มะพร้าว ไผ่ มะนาว ชะอม พุทรา เลี้ยงไก่พื้นเมือง เป็ด และที่พักอาศัย 1 หลัง”

ครูบัญชีดีเด่นเผยอีกว่า ส่วนแรงงานที่ใช้ในแปลงทฤษฎีใหม่ จะใช้แรงงานสมาชิกในครัวเรือน 3 คน มีการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการทำปุ๋ยแบบพึ่งพาอาศัย กำจัดแบบธรรมชาติ และน้ำหมักชีวภาพในการปรับปรุงบำรุงดิน ส่วนรายได้จากแปลงทฤษฎีใหม่เฉลี่ย 62,630 บาทต่อปี ปัจจุบันไม่มีหนี้สิน มีแต่เงินออม เหตุผลเนื่องจากได้ทำบัญชีฟาร์มอย่างต่อเนื่อง ทำให้ได้รู้รายละเอียดถึงรายรับรายจ่ายในแต่ละวัน

ครูประทุม ถ่ายทอดสูตรสำเร็จจากการเป็นครูแล้วมาเป็นเกษตรกรเต็มขั้นว่า เกษตรกรที่จะประสบความสำเร็จต้องทำไร่สวนผสม เพราะทุกวันมีรายได้ สมัยเป็นครู 26 ปี มีเงินเดือนทุกเดือน มีเงินใช้พอดี ถามว่ามีเงินฝากไหม 26 ปี มีเงินไม่ถึงหมื่น เมื่อก่อนตอนปี 2543-2544 ได้รับเงินเดือน 37,000 บาท

“หลักสำคัญคือ จะต้องรู้จักการทำแผน ต้องทำโครงการทั้งระยะสั้นและระยะยาว ไม่ใช่ปรับเปลี่ยนไปเรื่อย อันที่ 3 ต้องมีความรู้ ในการศึกษาการทำนาจริงๆ ถ้าเราจะเลี้ยงปลา เราต้องมีความรู้ตรงนั้นจริงๆ ขณะที่เราทำอะไร ต้องมีการจดบันทึกว่าวันนี้ปลาเราเป็นอะไร ข้าวเราเป็นอย่างไร เกษตรกรของเราต้องเป็นนักวิจัยโดยตรง และข้อสำคัญคือต้องทำบัญชี ต้องรับรู้ในเรื่องของการลงทุน และต้องมีความอดทน ซึ่งการทำการเกษตรเดี๋ยวเกิดภัยธรรมชาติ เกิดอุทกภัย เราต้องทำใจ ต้องเข้มแข็ง ต้องเอาใจใส่”

วันนี้ นอกจากครูประทุมจะเป็นเกษตรกรเต็มขั้นแล้ว ก็ยังไม่ละทิ้งอาชีพเดิม ยังคงเดินสายสอนเด็กๆ ทำบัญชีตลอดในช่วงวันหยุดเสาร์-อาทิตย์ และถ้าใครสนใจอยากมาศึกษาหาความรู้การทำเกษตรธรรมชาติในแบบของครูประทุม ติดต่อได้ที่ โทร. (089) 264-4189 ซึ่งถ้าอยู่ไกลก็มีที่พักให้ด้วย โดยใช้เวลาประมาณ 3-4 วัน

แม้วันนี้ครูประทุม สุริยา จะอำลาชีวิตราชการหันมาสวมหมวกเกษตรกรอย่างเต็มตัว แต่ก็ไม่ทิ้งความเป็นแม่พิมพ์ของชาติ ด้วยการเป็นวิทยากรในรายการ “ม.ก.พบประชาชน” ทางสถานีวิทยุม.ก.เชียงใหม่ ทางคลื่นเอเอ็ม 612 กิโลเฮิรตซ์ ในทุกวันพฤหัสบดี เวลา 05.00-06.30 น. เพื่อให้ความรู้ในเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงอีกด้วย