ผักปอดนา ไม้น้ำอายุปีเดียว

ไม้ล้มลุก อายุปีเดียว ลำต้นตั้งตรง ผิวเกลี้ยง ไม่มีน้ำยาง สูงถึง 1 ม. ใบเดี่ยวเรียงวนรอบต้น ตัวใบรูปไข่ หรือไข่เรียวแหลม ขอบใบเรียบ สีเขียวอ่อน ขนาดยาว 2-12 ซม. กว้าง 0.5-5 ซม. ดอกเป็นช่ออัดแน่นเป็นแท่งรูปทรงกระบอก ปลายแหลม ดอกเล็กสีขาว ผลเมื่อแก่จะมีฝาเปิดออก ภายในมีเมล็ดรูปกลมรีจำนวนมาก พบตามหนองน้ำทั่วไป

ชื่อวิทยาศาสตร์ Sphenoclea zeylanica Gaertn.
ชื่อสามัญ gooseweed
ชื่อวงศ์ SPHEBOCLEACEAE
ชื่ออื่น ผักกุ่มป่า ผักปอดนา ผักปุ่มปลา หญ้าจำปา ผักพริก ผักจุ๋มป๋า

ลักษณะ
ลำต้นอวบ ตั้งตรง แตกกิ่งก้านสาขา สูง 7-50 ซ.ม. มีฟองน้ำสีขาวหุ้มบริเวณโคนต้นที่แช่น้ำ ใบเดี่ยวแตกจากลำต้นแบบสลับ ดอกออกเป็นช่อสีเขียว ดอกย่อยเรียงติดกันที่ปลายก้าน ไม่มีดอกย่อย ภายในมีเมล็ดเล็กๆสีน้ำตาลอ่อนจำนวนมาก ออกดอกเมื่ออายุประมาณ 2 เดือน เมล็ดสุกแก่และตายเมื่ออายุประมาณ 4 เดือน

ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด ชอบขึ้นในที่ชื้นและน้ำขัง เมื่องอกแล้วเจริญเติบโตได้ในที่ชื้นหรือมีน้ำขังแต่ไม่สามารถขึ้นน้ำได้ พบในฤดูนาปีมากกว่านาปรัง และมีความหนาแน่นสูงในบริเวณที่ข้าวมีความหนาแน่นต่ำ

สรรพคุณทางสมุนไพร
ต้น แก้บาดทะยักปาดมดลูก
ใบ ขับเสมหะ ขับเหงื่อ แก้ท้องมาน แก้ริดสีดวง
ราก แก้โลหิตพิการ ขับลม แก้ไข้จับ