มะกอกป่า ชุ่มคอแก้ร้อนในกระหายน้ำ

9 เมษายน 2557 ไม้ผล 0

มะกอกป่าเป็นผลไม้ที่ให้ผลได้ตลอดปี แหล่งที่พบมะกอกป่า ในบ้านเราสามารถพบได้ทุกภาค เพราะขึ้นได้ทั่วไปตามป่าเบญจพรรณและป่าแดงทั่วไป โดยต้นมะกอกนั้นมีถิ่นกำเนิดในเอเชีย ตั้งแต่อินเดีย มาเลเซียจนถึงประเทศอินโดนีเซีย

มะกอกป่า ANACARDIACEAE
ชื่อวิทยาศาสตร์ Spondias pinnata (L.f.) Kurz
ชื่ออื่น กราไพ้ย ไพ้ย (กะเหรี่ยง กาญจนบุรี) กอกกุก กูก (เชียงราย) กอกเขา (นครศรีธรรมราช) กอกหมอง (ชาน ภาคเหนือ) ไพแซ (กะเหรี่ยง เชียงใหม่)
ชื่อสามัญ Hog Plum

มะกอกป่าเป็นไม้ต้น ผลัดใบ สูง 525 ม. เปลือกต้นสีเทาค่อนข้างเรียบ ใบ ประกอบแบบขนนกปลายคี่ ก้านใบยาว 525 ซม. มีใบย่อย 46 คู่ แผ่นใบย่อยรูปขอบขนาน หรือรูปรี กว้าง 1.510.5 ซม. ยาว 426 ซม. ปลายแหลม หรือเรียวแหลม โคนกลม หรือมนเบี้ยว ขอบเรียบ หรือเป็นคลื่น เส้นแขนงใบย่อย 1024 คู่ ปลายเส้นจรดกันเป็นเส้นขนานขอบใบ ก้านใบย่อยยาว 0.20.7 ซม. ดอก เล็ก สีขาว ออกเป็นช่อที่ปลายยอด ผล รูปรี หรือรูปไข่แกมรูปขอบขนาน กว้าง 2.53.5 ซม. ยาว 3.54.5 ซม. สีเหลือง อมเขียว ฉ่ำน้ำ เมล็ด มี 1 เมล็ด มีรอยแผลเป็น 5 รอย

makokpahbai

ต้นไม้ เป็นไม้ต้น ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบสูง 10 – 40 ม. ลำต้นเปลาตรง โคนเป็นพูพอนต่ำๆ เรือนยอด เป็นพุ่มกลมโปร่ง ๆ กิ่งอ่อนเกลี้ยงและมีรอยแผลใบปรากฎอยู่ เปลือกนอก สีเทา หนา มีต่อมระบายอากาศมาก เปลือกใน มีทางสีชมพูสลับขาว เรียบ

  • ใบ เป็นช่อชั้นเดียวแบบขนนก ยาวถึง 30 ซม. ทอดเรียงสลัยเวียนกัน แต่ละช่อมีใบย่อยเป็นคู่ ๆ อยู่ตรงข้ามหรือเยื้องกันเล็กน้อย 4 – 6 คู่ ใบย่อยรูปขอบขนานหรือมนขนาด 3 – 4 x 7 – 12 ซม. โคนเบี้ยว ปลายหยักคอดเป็นติ่งยาว ๆ เนื้อใบบิดเป็นคลื่นเล็กน้อย เนื้อค่อนข้างหนา เนียน เกลี้ยง ขอบเรียบ เส้นแขนงใบหลายคู่ ออกเยื้อง ๆ กัน ปลายเส้น แขนงใบจรดขอบใบ ปลายช่อใบเป็นใบแบบปลายคี่ ใบอ่อน สีน้ำตาลอมแดงเรื่อ ๆ ใบแก่ สีเขียวเข้ม ก่อนร่วงสีเหลืองสด จึงเห็นสีที่เปลี่ยนไปในป่า โดดเด่นไม่น้อย
  • ดอก เป็นดอกสมบูรณ์เพศ ออกเป็นช่อตามง่ามใบหรือเหนือรอยแผลใบตอนปลายกิ่ง ตามก้านดอกและก้านช่อดอกเกลี้ยง กลีบรองกลีบดอกและกลีบดอกมีอย่างละ 5 กลีบ ดอกสีขาว ขนาดเล็ก เกสรผู้ มี 10 อัน รังไข่ รูปป้อม ๆ ผิวเกลี้ยง ภายในแบ่งเป็น 5 ช่อง แต่ละช่องมีไข่อ่อน 1 หน่วย หลอดท่อรังไข่มี 5 หลอด
  • ผล ผลสด รูปไข่ ขนาด 2.5 – 3.5 x 3.5 – 4.5 ซม. เนื้อหุ้มเมล็ดมีรสเปรี้ยว เมล็ดใหญ่ แข็งมาก มีเมล็ดเดียว ผิวเป็นเสี้ยน ขรุขระ ผลแก่ออกสีเขียวอ่อนหรือเหลืองอ่อน ผลแก่นิยมใช้ตำผสมในน้ำพริกหลายชนิด มีกลิ่นหอมชวนรับประทาน ช่วยชูรสให้น้ำพริกอร่อยขึ้น

makokpahton

makokpahtonp

makokpahyod

makokpahpon

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม พบตามป่าดิบแล้งทั่วไป ป่าทุ่ง ขึ้นกลางแจ้งและทนต่อแสงแดดได้ดี มะกอกป่ามีการกระจายพันธุ์ทั่วไปในป่าเบญจพรรณและป่าดิบชื้น ที่ความสูงจากระดับทะเลปานกลาง 50500 ม.

การปรุงอาหาร ยอดอ่อน ใบอ่อน รับประทานเป็นผักสดร่วมกับน้ำพริก ลาบ ก้อย เต้าเจี้ยวหลน ผลสุก นำไปปรุงเป็นเครื่องเทศปรุงรสโดยหั่นเป็นชิ้นใส่ส้มตำมะละกอ หรือพล่ากุ้ง

ลักษณะพิเศษ ยอดอ่อน ใบอ่อน รสเปรี้ยวอมหวานเล็กน้อย สรรพคุณแก้โรคธาตุพิการ แก้บิด ผลสุก รสเปรี้ยวเย็น หวานฝาด ทำให้ชุ่มคอแก้กระหายน้ำ แก้เลือดออกตามไรฟัน

VLUU L210  / Samsung L210

ส่วนที่ใช้เป็นอาหาร
ผล ผลสดมีรสเปรี้ยว ใช้รับประทานแก้กระหายน้ำได้ดี ใช้ตำน้ำพริก ส้มตำ และใช้ประกอบอาหารอื่น ๆ ที่ต้องการรสเปรี้ยวและยังเป็นอาหารของสัตว์ป่าได้ดีมาก นายพรานบ้านป่ามักเฝ้าต้นมะกอกเพื่อรอส่องสัตว์ป่าที่มากินผลที่ร่วงหล่น
ยอดอ่อนและใบอ่อน ใช้รับประทานเป็นผักสดกับสัมตำ ลาบ น้ำตกและอาหารประเภทยำที่มีรสจัด น่าแปลกก็ตรงที่เปลือกมะกอกป่า ชาวเหนือนิยมสับผสมลงในลาบ ช่วยให้รสชาดไม่เลี่ยนอร่อยขึ้น

makokpahdang

ด้านสมุนไพร ส่วนที่ใช้เป็นสมุนไพรและมีสรรพคุณคือ

  • ราก รสฝาดเย็น ทำให้ชุ่มคอ แก้ร้อนในกระหายน้ำ ขับปัสสาวะ แก้ไข้ท้องร่วง แก้บิดมูกเลือด แก้พิษสำแดง กินของแสลงเป็นพิษ
  • เปลือกต้น รสฝาดเย็นเปรี้ยว ดับพิษกาฬ แก้กระหายน้ำ แก้ไข้ร้อนใน แก้สะอึก แก้ปวดบวม แก้บิด แก้ปวดตามข้อ รักษาโรคหนองใน แก้โรคเกี่ยวกับลำไส้ รักษาแผลพุพอง ดับพิษไข้ ยาอาบห้ามละลอก
  • ใบ รสฝาดเปรี้ยว แก้ปวดใบหู บำบัดโรคธาตุพิการ แก้โรคบิด
  • ผล รสเปรี้ยวอมหวานเย็น แก้กระหายน้ำ แก้ร้อนใน ทำให้ชุ่มคอ แก้เลือดออกตามไรฟัน ยาอาบห้ามละลอก แก้โรคธาตุพิการ น้ำดีไม่ปกติ แก้บิด แก้โรคน้ำกัดเท้า แก้โรคขาดธาตุปูน แก้ลงท้องปวดมวน ดับพิษกาฬ แก้สะอึก ดับพิษไข้ แก้พิษกาฬ แก้ไข้หวัดทุกชนิด

makokpahchor

ป้ายคำ :

เรื่องที่เกี่ยวข้องกับหมวด ไม้ผล

แสดงความคิดเห็น