หญ้าแพงโกล่า หญ้าอาหารสัตว์คุณค่าสูง

หญ้าแพงโกล่า เป็นหนึ่งในหญ้าหลายชนิดที่นิยมปลูกเพื่อนำมาเป็นอาหารสัตว์ ลักษณะของหญ้าแพงโกล่าคือ มีจุดเด่นตรงที่มีอายุหลายปี สามารถเก็บเกี่ยวใช้เป็นอาหารสัตว์ได้นาน ถึง 10 ปี ซึ่งอาจแตกต่างกับหญ้าบางชนิดที่เราได้นำเสนอไป หญ้าแพงโกล่าสามารถทนต่อน้ำท่วมขังได้ดี แต่ดินที่ใช้ปลูกต้องมีควาสมบูรณ์ค่อนข้างมาก ลำต้นเล็ก มีลักษณะเป็นลำต้นกึ่งเลื้อย ใบดกและเรียวยาว ไม่มีขน นิยมมากสำหรับการนำมาทำเป็นหญ้าแห้งเพื่อเป็นอาหารสัตว์

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Digitaria eriantha Steud.
ชื่อเดิม : Digitaria decumbens Stent
ชื่อสามัญ : หญ้าแพงโกล่า, pangola grass, digit grass, common finger grass, wooly finger grass, etc

ลักษณะ
หญ้าแพงโกล่าเป็นหญ้าอายุหลายปี (perennial) ลำต้นเล็ก ขนาดวัดที่โคนต้นมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2.5 มม. ล าต้นไม่มีขน ยาว 40 – 64 ซม. มีปล้อง 7 – 13 ปล้อง แต่ละปล้องยาว 3 – 8 ซม.เจริญเติบโตเลื้อยไปบนผิวดิน (stoloniferous) มีรากเจริญออกมาจากข้อ ส่วนของหน่อที่แตกออกจากตาที่ข้ออาจจะเจริญตั้งตรงขึ้นไป หรือกึ่งตั้งตรง เมื่อมีช่อดอกอาจสูงถึง 60 – 120 ซม.ใบดกเรียว ขนาดเล็ก ใบยาว 12 – 19 ซม. กว้างประมาณ 4 มม. กาบใบยาว 2 – 6 ซม. ช่อดอกเป็นแบบ digitate panicle

การใช้ประโยชน์
การตัดหญ้าแพงโกล่าไปใช้เลี้ยงสัตว์ ควรตัดหญ้าครั้งแรก 60 วันหลังปลูก และตัดครั้งต่อไปทุก ๆ 40 วัน โดยตัดสูงจากพื้นดิน 5-10 เซนติเมตร การปล่อยสัตว์เข้าแทะเล็มครั้งแรกควรปล่อยเมื่อหญ้าอายุ 90 วัน หญ้าแพงโกล่าเหมาะสำหรับใช้เลี้ยงโค กระบือ ในรูปหญ้าสด หญ้าแห้ง (มีความเหมาะสมต่อการทำหญ้าแห้ง) หรือหญ้าหมัก

การปลูกและขยายพันธุ์
หญ้าแพงโกล่านั้น นิยมปลูกด้วยวิธีใช้ท่อนพันธุ์โดยต้องคัดเลือกท่อนพันธุ์ที่มีอายุราว 60 วันขึ้นไป โดยใช้ปริมาณ 250 -300 กิโลกรัมต่อไร่ โดยในพื้นที่ลุ่มนั้นต้องทำเทือกให้เป็นลักษณะนาหว่านน้ำตม และปรับระดับน้ำให้สูง 10-15 เซนติเมตร และทำการหว่านท่อนพันธุ์ให้ทั่วแปลง จากนั้นนาบท่อนพันธุ์กดให้จมลงในน้ำและแช่ไว้อย่างนั้นนาน 7 วัน แล้วทำการระบายน้ำออกบริเวณพื้นที่ดอน หลังจากไถพรวนแล้ว ทำการชักร่องห่าง 30 เซนติเมตร และให้มีความลึกราว 10 เซนติเมตร วางท่อนพันธุ์ 3-5 ท่อน กลบดินบาง ๆ หากเป็นฤดูหนาวจะทิ้งท่อนพันธุ์แช่น้ำไว้ราว 15 วัน และเมื่อหญ้ามีอายุได้ 30 วันต้องบำรุงด้วยปุ๋ย หญ้าแพงโกล่านั้นจะสามารถเก็บเกี่ยวใช้เป็นอาหารสัตว์ได้เมื่อมีอายุราว การตัดหญ้าแพงโกล่าไปใช้เลี้ยงสัตว์ ควรตัดหญ้าครั้งแรก 60 วันหลังปลูก และตัดครั้งต่อไปทุกๆ 40 วัน โดยตัดสูงจากพื้นดิน 5-10 เซนติเมตร การปล่อยสัตว์เข้าแทะเล็มครั้งแรกควรปล่อยเมื่อหญ้าอายุ 90 วัน
สามารถปลูกได้ทั้งในหน้าแล้งและหน้าฝน ในการลงทุนปลูกหญ้าชนิดนี้ถือเป็นการลงทุนที่คุ้มค่ามาก เพราะปลูกหญ้าแค่ครั้งเดียวแต่สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้นานหลายปี ทั้งยังเป็นหญ้าที่มีความต้องการสูงในตลาดเสบียงอาหารสัตว์ มีแหล่งตลาดรับซื้อที่แน่นอน

การใช้ประโยชน์ ใช้เป็นพืชอาหารสัตว์สำหรับโคเนื้อ กระบือ โคนม หนูสัตว์เลี้ยงชนิดใหม่ หรือกระต่ายก็สามารถใช้เป็นอาหารได้ อาจใช้วิธีทำเป็นหญ้าสด หญ้าแห้ง หรือหญ้าหมักก็ได้ ขึ้นอยู่กับสัตว์แต่ละชนิดที่เลี้ยง

สนใจข้อมูลเพิ่มเติม ติดต่อศูนย์วิจัยและพัฒนาการผลิตนม สถาบันสุวรรณวาจกกสิกิจเพื่อการค้นว้าและพัฒนาปศุสัตว์และผลิตภัณฑ์สัตว์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โทร. 034-351033