การทำอาหารปลากินพืชสูตรประหยัด

การเลี้ยงปลาให้ประสบความสำเร็จ และได้ผลกำไรดีนั้น ผู้เลี้ยงต้องประหยัดต้นทุนการเลี้ยงให้ได้มากที่สุด โดยเฉพาะต้นทุนค่าอาหารปลา ซึ่งถ้าสามารถลดต้นทุนได้มากเท่าไหร่ ผลกำไรก็จะสูงขึ้นมากเท่านั้น

สูตรอาหารปลากินพืช ใช้ได้กับปลากินพืชทุกชนิด
ส่วนผสม

1. พืชสีเขียว เช่น ผักบุ้ง กระถิน ฯลฯ 5 กก.
2. ปลาป่นหรือหอยเชอรี่ 1 กก.
3. รำละเอียด 2 กก.
4. ปลายข้าวต้มสุก 1 กก.
5. ข้าวโพดป่น 1 กก.
6. กล้วยน้ำว้า/ฟักทอง/มะละกอ (ใช้อะไรก็ได้) 1 กก.
7. เกลือ 2 ขีด
8. กากน้ำตาล 5 ช้อนโต๊ะ
9. EM หรือน้ำจุลินทรีย์ 2 ช้อนโต๊ะ ( ถ้าไม่มีก็ใช้น้ำหมักชีวภาพสูตรหอยเชอรี่ สูตรปลา เหมาะจะใช้ในสูตรอาหารปลากินสัตว์ น้ำหมักเปลือกมังคุด น้ำหมักพืชผัก เหมาะสำหรับใช้ในสูตรอาหารปลากินพืช หรือสูตรไหนแทนก็ได้)

***รำละเอียด วัตถุดิบอาหารที่ที่เป็นผลพลอยได้จากการสีข้าว เช่นเดียวกับปลายข้าว แต่ว่ารำละเอียดมีไขมันเป็นส่วนประกอบอยู่ในระดับค่อนข้างสูงมาก(ประมาณ 12-13 เปอร์เซ็นต์)และเป็นไขมันที่หืนได้ง่าย ในภาวะที่อากาศร้อน และมีความชื้นในอากาศสูง รวมทั้งมีการถ่ายเทอากาศไม่ดีเช่นสภาวะการเก็บรำละเอียดในกระสอบป่านธรรมดา รำละเอียดจะเริ่มหืนเมื่อเก็บไว้ 30-40 วัน และไม่เหมาะที่จะนำมาเลี้ยงสัตว์ คุณสมบัติมีโปรตีนประมาณ 12 เปอร์เซ็นต์ แต่ถ้าเป็นรำที่ได้จากโรงสีขนาดกลาง หรือเล็กซึ่งเรียกกันโดยทั่วไปว่า รำปิ่นแก้ว จะมีโปรตีนต่ำกว่าประมาณ 7 เปอร์เซ็นต์ เนื่องจากมีส่วนของแกลบปนอยู่มากมีไขมันสูง 12-13 เปอร์เซ็นต์ ทำให้หืนง่ายเก็บไว้ได้ไม่นาน มีไวตามินบี ชนิดตางๆสูง ยกเว้นไนอะซีน ซึ่งอยู่ในรูปสัตว์ใช้ประโยชน์ได้น้อย ฉะนั้นเกษตรกร ควรเลือกซื้อรำที่ใหม่และไม่มีการปลอมปนด้วยวัสดุต่างๆ เช่น ดินขาวป่น หินฝุ่น ซังข้าวโพดบดละเอียดเป็นต้น และไม่ควรเก็บรำละเอียดไว้นานเกิน 30-40 วัน เพราะรำละเอียดจะเริ่มหืนเสียคุรค่าทางอาหาร***

วิธีทำ
นำหอยเชอรี่มาบดทั้งเปลือก/ปลาป่น ข้าวโพดป่น จากนั้นนำส่วนผสมทั้งหมดมาใส่ในกะละมัง ตามอัตราส่วนกำหนดข้างต้น ผสมให้เข้ากัน หากต้องการทำให้เป็นเม็ดก็นำเข้าเครื่องอัดเม็ด โดยขนาดนั้นสามารถเลือกได้ตามต้องการ หรือจะปั้นเป็นก้อนก็ได้ ขนดเล็กใหญ่ แล้วแต่ขนาดขอลปลา จากนั้นนำไปผึ่งลมให้แห้ง

นำไปหว่านให้ปลากิน วันละครั้ง 2 มื้อ เช้า-เย็น หว่านให้ทั่วบ่อ จุดเดิมเสมอ เพื่อให้ปลาเคยชิน หว่านให้ปลากินหมดภายใน 30 นาที

ประโยชน์

1. ใช้เป็นอาหารปลากินพืชได้ทุกชนิด
2. ปริมาณที่ใช้ โดยใช้วิธีสังเกต ให้อาหารปลาจะกินหมดภายใน 30 นาที
3. ประหยัดกว่าซื้ออาหารปลาสำเร็จรูป
4. มีคุณค่าทางอาหารครบถ้วน
5. ปลาโตเร็ว ใช้ระยะเลาการเลี้ยงเพียง 3 เดือนก็สามารถจับมาบริโภค หรือจับไปจำหน่ายได้

เกษตรกรดีเด่นของจังหวัดศรีสะเกษ คุณบุญเพ็ง คำเลิศ ที่อยู่ 12 ม.14 ต.สำโรงตาเจ็น อ.ขุขันธ์ จ.ศรีสะเกษ เมื่อช่วงปลายปีที่ผ่านมา คุณบุญเพ็งได้เผยเคล็ดลับการเลี้ยงปลาให้โตเร็วโดยใช้สูตรอาหารแบบประหยัด โดยอาหารปลาสูตรประหยัดนี้ เน้นใช้วัตถุดิบที่มีในท้องถิ่น นำมาทดแทนวัตถุดิบอาหารปลาที่ราคาสูง ซึ่งมีรายละเอียด ดังนี้

ส่วนผสม

1. เศษอาหาร 2 กก.
2. ปลาป่น หรือหอยเชอรี่ 1 กก.
3. ข้าวโพดป่น หรือขี้เลื่อยจากก้อนเห็ดเก่า 1 กก.
4. รำละเอียด 1 กก.
5. ผักบุ้ง หรือ สาหร่ายน้ำจืด 0.5 กก.
6. กากน้ำตาล 2 ช้อนโต๊ะ
7. น้ำหมักชีวภาพ หรือจุลินทรีย์ EM 2 ช้อนโต๊ะ
8. น้ำ 1 ลิตร

วิธีทำ

1. นำส่วนผสม ตั้งแต่ข้อ 1-5 ผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน จากนั้นนำไปบดหรือสับให้ละเอียด
2. น้ำสะอาด 1 ลิตร ผสมน้ำหมักชีวภาพ หรือจุลินทรีย์ EM 2 ช้อนโต๊ะ ผสมกากน้ำตาล 2 ช้อนโต๊ะ คนให้เข้ากัน จากนั้นนำไปผสมคลุกเคล้ากับส่วนผสมทั้งหมดให้เป็นเนื้อเดียวกัน โดยไม่ให้ส่วนผสมแฉะหรือแห้งจนเกินไป ให้สามารถนำมาปั้นเป็นก้อนหรือนำเข้าเครื่องอัดเม็ดได้
3. จากนั้นนำไปตากให้แห้ง (ผึ่งลมหรือตากในที่ร่ม) สามารถเก็บไว้ให้ปลากินได้ประมาณ 1-2 เดือน

การนำไปใช้
นำไปหว่านให้ปลากิน วันละ 2 ครั้ง ช่วงเช้า และเย็น โดยหว่านจุดเดิมเสมอ เพื่อให้ปลาเกิดความเคยชิน

ประโยชน์

1. ประหยัดต้นทุนค่าอาหารปลา เนื่องจากเน้นใช้วัตถุดิบที่มีในท้องถิ่น
2. สามารถใช้ได้ทั้งปลากินพืชและปลากินเนื้อ
3. มีสารอาหารที่เป็นประโยชน์ และจำเป็นสำหรับการเจริญเติบโตของปลา