ข้าววัชพืช คือ วัชพืชชนิดหนึ่งที่เจริญเติบโตได้ดีมากในนาข้าว แต่ในแปลงเกษตรอื่นๆที่แม้จะมีสภาพแวดล้อมที่เป็นปัจจัยพื้นฐานด้านการเกษตร เหมือนนาข้าวกลับไม่เจริญเติบโต มีชื่อตามภาษาท้องถิ่น เช่น ข้าวนก. ข้าวหาง. ข้างเด้ง. ข้าวลายหรือข้าวแดง. ข้าวป่าหรือข้าวละมาน
(คำว่า ข้าวนก หมายถึงสายพันธุ์ข้าวที่ใช้เลี้ยงนกเขา หรือ นกสวยงามในกรง………แต่คำว่า ข้าววัชพืช เป็นชื่อที่ทางราชการกำหนด)
การใช้งาน
- ใช้พรวนหญ้า-ดิน หลังจากการหยอดหรือปักดำข้าว ประมาณ 7-10 วัน (สังเกต ว่าข้าวตั้งตัวได้แล้ว)
- ใช้พรวนหญ้า-ดิน ในร่องนา ขณะดินมีน้ำแฉะ ๆ ถ้าดินแห้งอาจจะพรวนไม่เข้า
- แนะนำให้ใช้ขณะที่หญ้าต้นอ่อนจะมีประสิทธิภาพดีที่สุด ถ้าหญ้าต้นสูงหรือต้นแข็งแล้ว อาจสับขาดบ้างไม่ขาดบ้าง จะได้เพียงกดให้นอนจมดินลงไป
- ควรพรวนหญ้า-ดิน ทุก 2 สัปดาห์ ตั้งแต่เริ่มปลูกจนถึงระยะข้าวแตกกอ
หน้ากว้าง 4 นิ้ว (11 ซม.) สำหรับนาที่ใช้เครื่องหยอดแถวข้าวงอก (Rice Drum Seeder) ระยะห่างระหว่างแถวต้นข้าว 18-20 ซม.
หน้ากว้าง 8.5 นิ้ว (22 ซม.) สำหรับนาที่ใช้เครื่องดำนา หรือดำมือ ระยะห่างระหว่างแถว 30 ซม.
ด้วยวิธีการนี้ ช่วยให้เกษตรกรประหยัดดังนี้ครับ
- ประหยัด “เงิน” ->สามารถดูแล้วทำใช้เองที่บ้านได้ (ต้นทุนไม่ถึงพันบาท)
- ประหยัด “แรงงาน” -> ในการเก็บข้าวปน ข้าววัชพืช/หญ้าในเเปลงนา ด้วยรูปแบบลงแขก แถกหญ้า ได้ครับ
- ประหยัด “ปุ๋ยเคมี” -> เพราะไม่ต้องฉีดยาคุม ยาฆ่าหญ้า ให้ข้าวเฉาแต่ประการใด
- ประหยัด “น้ำ” -> ใช้หลักการน้ำ สลับเเห้ง หรือ AWD5/15 เปียก 5 เซน แห้ง 15เซน ก่อน (เคยนำเสนอไปแล้ว)
- ประหยัด “ยาหมอ” -> ได้ออกกำลังกาย คนทำนาสุขภาพดี ต้นข้าวก็สุขภาพดี ไม่ต้องไปหาหมอบ่อยๆ ทั้งคนทั้งต้นข้าว (เคยนำเสนอไปแล้วเช่นกัน)
- ลดโลกร้อน -> ลดก๊าซมีเทนในนาข้าว ช่วยเพิ่มออกซิเจนให้กับระบบรากข้าว
- เพิ่มผลผลิตข้าว -> โดยใช้ทรัพยากรที่น้อยลง
ที่มา
ชาวนาวันหยุด
https://th-th.facebook.com/WeekendFarmerNetworks