เตาเผาถ่านถังตั้ง (S1)

สวนเราทำเกษตรยั่งยืน ในรูปแบบวนเกษตร เกษตรผสมผสาน สวนสมรม เราจึงมีต้นไม้มากมายที่สามารถนำมาใช้ได้ ชีวมวลที่ได้จากกิ่ง ก้าน ลำต้นของต้นไม้ที่นำมาทำเป็นพลังงาน เราเลือกที่จะแปรรูปเป็นถ่าน

จากการศึกษาทดลองทำเตาเผาถ่านที่เหมาะสมกับตนเอง เราเลือกเตาเผาถ่านถัง200ลิตร (แบบตั้ง) รุ่น S1 ของศูนย์วิจัยพลังงานจากไม้ กรมป่าไม้

เตารุ่นนี้เน้นการเผาไม้ให้ได้ถ่านเป็นหลัก ทำเตาง่าย เผาง่าย ใช้เวลาน้อย และเคลื่อนย้ายเตาได้สะดวก
ส่วนประกอบของเตา

1. ตัวเตาเป็นถังเหล็ก 200 ที่มีท่อรับความร้อนที่ก้น
2. ฝาเตามีท่อติดตังไว้ด้านบน ช่วยระบายอากาศ ควัน และเป็นปล่องไฟ
3. ตะแกรงเหล็ก ช่วยรับน้ำหนักไม้/ถ่าน ที่รองรับหยดน้ำในเตาและห้องระบายลม

วิธีทำเตา

1. นำถังเหล็ก 200 ลิตรแบบมีฝาปิดเปิดมาเจาะรูที่ก้น ขนาด 3×3 นิ้ว
   2.นำท่อเหล็กกล่อง 3×3นิ้วยาว 50ซม. ตัดทะแยง 4×6 ซม. ,3×7 ซม. กลับข้างแล้วเชื่อมติดกันให้เป็นท่อรูปตัวJ โดยมีมุมโค้ง 50 องศา
   3.นำท่อตัว J ด้านสั้นมาใส่ช่องก้นถังเแล้วเชื่อมติดกันให้สนิท ใช้เหล็กตัน1×1ซม. เชื่อมฐานท่อกับขิบสันถังเพิ่มความแข็งแรงท่อ
   4.นำฝาถังมาเจาะรู2.5×2.5 นิ้ว แล้วพับขอบขึัน นำท่อเหล็กกล่อง 3×3นิ้วยาว 50ซม.ใส่ในท่อแล้วเชื่อมติดกัน
   5.ใช้เหล็กแบนยาว168 ซม.ดัดและเชื่อมติดกันเป็นวงกลม เชื่อมแกน 3 เส้นด้วยเหล็กตัน 1×1 ซม. นำเหล็กแบน ตัดให้ยาวลดหลั่นกัน11เส้น เชื่อมติดบนคานเหล็กทุกจุดตัด ทำขาตะแกรงด้วยเหล็กแบน 15ซม. ที่ดัดงอมาเชื่อมติดเป็นขารองตะแกรง ใช้แผ่นเหล็กเส้นผ่าศูนย์กลาง 5 นิ้วเชื่อมปิดตรงกลางตะแกรงสำหรับบังคับให้ความร้อนไปทั่วทั้งเตา

ขั้นตอนการเตรียมเผาถ่าน

1. เตรียมไม้ นำไม้แห้งขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางไม่เกิน4นิ้วมาตัดเป็นท่อนยาว30-40 ซม.
2. เตรียมเตา ใช้ก้อนอิฐ ดิน ทำเป็นฐานรองเตาสูงประมาณ 30 ซม.ทำเป็นรูปตัวU และวางเตาบนฐานให้ปลายท่อทางเข้าความร้อนสูงจากพื้นประมาณ 10 ซม.
   3.ใส่ตะแกรงลงในเตา แล้วใส่ไม้ในเตาโดยแบ่งเป็น3ส่วนตามข้อของถังชั้นล่างสุดใส่ไม้ท่อนเล็ก ช่วงกลางใส่ไม้ท่อนใหญ่ ช่วงบนใส่ไม้ท่อนเล็ก หากไม้มีขนาดเท่าๆกันใส่ลงได้ทั้งหมดในคราวเดียว จนท่อนไม้เต็ม นำฝามาปิดแล้วล็อกฝาให้แน่น

ขั้นตอนการเผาถ่าน
1.นำไม้ฟืนวางเรียงช่องปล่องไฟหน้าเตา เริ่มจุดไฟหน้าเตา ให้ความร้อนและเปลวไฟเข้าในปล่องท่อ เติมไม้เชื้อเพลิงต่อเนื่องอย่าให้ไฟดับ และให้มีเปลวไฟตลอดเวลา แล้วสังเกตุควันจากปล่องด้านบน

2. การสังเกตุควันในระยะต่างๆ
   2.1 ช่วงควันเบา เป็นระยะสะสมความร้อน จะมีควันออกมาแบบเบาๆ เรื่อยๆ เอื่อยๆสลับกับควันแรง จนควันออกมาต่อเนื่อง ควันมีทั้งสีใส สีขาวและสีขุ่น
   2.2 ช่วงควันบุ๋ย ลักษณะควันเป็นลำพุ่งออกมาเป็นสีขาวขุ่นเต็มปลายท่อ เป็นระยะสะสมความร้อนจนไฟในเตาเริ่มติด ให้หยุดเติมเชื้อเพลิงหน้าเตา
   2.3 ช่วงควันบ้า เป็นช่วงไม้ในเตาคายแก๊สในเนื้อไม้ออกมาเผาตัวเอง เตาเนื่องจากปริมาณอากาศในเตามีจำกัดจึงพ่นควันสีขาวขุ่น สีขาวปนเหลืองออกมาอย่างรุนแรงต่อเนื่อง
   2.4 ช่วงควันบาง เมื่อไม้ในเตาคายแก๊สและเผาตัวเองอย่างต่อเนื่องจนแก๊สใกล้หมด ควันที่ออกมาจะพุ่งออกมาอย่างแรง ช่วงปลายท่อเริ่มเป็นควันใสแต่สูงขึ้นไฟเป็นควันขาว รอจนช่วงปลายท่อเป็นควันบางใสเต็มทั้งท่อโดยไม่มีควันขาวปน แสดงว่าไม้ในเตาเป็นถ่านทั้งหมดแล้ว
3. ปิดเตาโดยใช้ดินเหนียวอุดช่องทางเข้าไฟด้านล่างให้มิด รอให้ควันที่ปลายท่อด้านบนเบาบางลง แล้วใช้ผ้าห่อดินเหนียวชุบน้ำหมาดๆ นำไปปิดปลายท่อด้านบนให้สนิท อาจมีควันออกมาทางขอบฝาถังเพราะแรงดันในเตาเมื่อความดันน้อยลงควันจะหายไปเตาจะปิดสนิทด้วยตัวเอง
4. รอให้เตาเย็น ใช้เวลาประมาณ 3-4 ชั่วโมง นำถ่านออกจากเตา เก็บถ่านไว้ใช้งาน

เตาเผาถ่านถังตั้ง “S1” เป็น
เตาเผาที่มีประสิทธิภาพสูงโดยอาศัยความร้อนไล่ความชื้นในเนื้อไม้ที่มีอยู่ใน
เตาเพื่อทำให้ไม้กลายเป็นถ่านหรือเรียกว่า กระบวนการคาร์บอนไนเซชั่น โครงสร้างปิดของถังทำให้ควบคุมปริมาณอากาศได้ จึงไม่มีการลุกติดไฟของเนื้อไม้ จึงได้ถ่านที่มีคุณภาพมีขี้เถ้าน้อย และ
ผลพลอยได้จากกระบวนการเผาถ่านคือ น้ำส้มควันไม้

เตาเผาถ่านถัง200ลิตร(แบบตั้ง) รุ่น S1 ทำจากวัสดุที่หาได้ในท้องถิ่น ทำง่าย ประหยัด เผาง่าย ได้ถ่านเร็ว
คุ้มค่า คุ้มเวลา และพึ่งตนเองได้