เลี้ยงปลาแบบธรรมชาติ

เมื่อต้องสร้างแหล่งอาหารที่เป็นโปรตีนจากเนื้อสัตว์​เราเลือกโปรตีนจากปลาเป็นหลัก​ และเมื่อแหล่งน้ำธรรมชาติ​มีแลาไม่เพียงพออันเกิดมาจากการบริโภค​และการทำร้ายระบบนิเวศน์​ของแหล่งน้ำ​ ทางออกจึงต้องเลี้ยงปลาและสัตว์​น้ำเอง​ ด้วยการสร้างระบบนิเวศน์​ให้ใกล้เคียงกับธรรมชาติ​

บ่อปลาที่ปรับ​ปรุงให้มีสภาพนิเวศน์​น้ำ​ แบบหนองคลองบึง​ ประกอบด้วย​ พืชพรรณ​ไม้น้ำต่างๆ​ ได้แก่​ ผักบุ้ง​ จอก​ แหน​ สาหร่าย​ บัวสาย​ เพิ่มเติม​เสริมด้วย

• แพผักตบชวา​เพื่อช่วยกรองของเสีย​
• เติมด้วยขี้วัว​​เพื่อสร้างแพลงก์ตอน​พืชให้เป็นน้ำเขียว​สำหรับใช้เป็นอาหารตามธรรมชาติ​
• ใส่น้ำหมักชีวภาพปรับสมดุลและความอุดมสมบูรณ์​ของแหล่งน้ำ
• ใส่จุลินทรีย์สังเคราะห์แสงเพื่อบำบัดน้ำ
• สร้างคลังอาหารปลาด้วยการใช้ไม้ปักเป็นเสาแล้วใส่ฟางหรือหญ้าสลับกับมูลสัตว์เป็นชั้นๆ​ ตามมุมของบ่อ
  …

แต่เมื่อเราจำเป็นต้องเดินทางไกล​ ไม่มีเวลาให้อาหารปลาจึงจำเป็นต้องสร้างคลังอาหารปลาไว้ในบ่อ

• เริ่มจากตัดหญ้าในสวนที่รบกวนพืชหลัก​ ทิ้งไว้ให้แห้งพอหมาดๆ​ ประมาณ​ 5-10​ ​วัน​ อาจมีใบสีเขียวปนอยู่บ้าง​ รวบรวมกองไว้
• เตรียมไม้​ มูลสัตว์​ นำหญ้าที่ได้เตรียมทำคลังอาหารปลา
  วิธีทำ
  -เลือกจุดที่น้ำไม่ลึกมาก ประมาณ 50-80 ซม. ในบ่อปลา ปักไม้เป็นวงกลม สามเหลี่ยม สี่เหลี่ยม ห้าเหลี่ยม หรือหกเหลี่ยม ตามสะดวกเพียงให้ล้อมไว้ได้
  -นำหญ้าใส่ลงในช่องที่ปักไม้ไว้ เหยียบให้จมลงไป (แต่ก็จะลอยขึ้นมาอยู่ดี) ใส่มูลสัตว์ เช่น ขี้ไก่ ขี้หมู ขี้วัว ขี้ควาย ขี้เป็ด เป็นต้น ทำเช่นนี้ 3 ชั้น

มูลสัตว์เป็นปุ๋ยที่สร้างให้เกิดอาหารธรรมชาติในบ่อ คลังอาหารปลา เป็นแหล่งสร้างแพลงตอนพืช ให้กระจายอยู่ทั่วไปในบ่อ สามารถขยายพันธุ์และเจริญได้ดีในบ่อที่มีแสงอาทิตย์ส่องถึง และแพลงตอนสัตว์
เลี้ยงปลาแบบผสมผสาน ทำร่วมกับการเลี้ยงสัตว์และกสิกรรม ในรูปแบบเกษตรผสมผสาน (กสิกรรม+เลี้ยงสัตว์+ประมง) ในแนวทางการเกษตรเพื่อการพึ่งตนเอง

อาหารปลากินพืชชอบกินอาหารที่เป็นพืช เช่น รำ ปลายข้าว เศษผัก หญ้า ฯลฯ
ในสวนของเราเป็นสวนเกษตรอินทรีย์ และปล่อยให้หญ้าขึ้นห่มดินไว้ เมื่อถึงเวลาก็ดัดหญ้านำมาใช้ประโยชน์ ทั้งทำดินปลูกต้นไม้ คลังอาหารปลา และอาหารสัตว์ รวมทั้งปลูกหญ้าอาหารสัตว์ เช่น หญ้าเนเปีย ไว้เป็นส่วนผสมของอาหารสัตว์ด้วย
ส่วนผสมของอาหารปลากินพืช

• หญ้าสด หญ้าอวบน้ำ ไม่แข็งมากเกินไป เช่น หญ้าขน ผักปราบ อ่อมแซบป่า หญ้สเนเปีย และต้นกล้วย
• น้ำหมักชีวภาพ น้ำหมักปลา น้ำหมักผลไม้
• รำละเอียด หรือ รำอ่อน
• น้ำตาล น้ำตาลสีรำ
  วิธีทำหญ้าหมักอาหารปลา
• นำหญ้าสดมาสับให้ละเอียด ประมาณยาวไม่เกิน 1 ซม. จะสับด้วยมีดหรือเครื่องสับก็แล้วแต่ความสะดวก
• นำหญ้าที่สับ ผสมกับรำ อัตราส่วน หญ้าหมัก 10 ส่วน รำ 1 ส่วน คลุกเคล้าให้เข้ากัน ใส่น้ำตาลสีรำนิดหน่อย ราดด้วยน้ำหมักขีวภาพ ประมาณ 1 ส่วน คลุกเคล้าให้เข้ากัน
• นำหญ้าผสมแล้วใส่ถุงดำ หรือถุงพลาสติก ที่สามารถปิดสนิท กดและบีบลมออก มัดให้แน่นไม่ให้อากาศเข้า เก็นในกระสอบหรือถังปิดสนิท (หากมีอากาศเข้าจะมีกลิ่นเหม็น)
• ตั้งกระสอบในที่ร่ม พักไว้ประมาณ 5-7 วันก็สามารถนำไปให้ปลากินได้ หากต้องการเร่งนำไปใช้ให้นำไปตากแดดประมาณ 2-3 วันก็นำไปใช้ได้

อาหารปลาที่เราทำเอง อาจจะไม่ทำให้ปลาเติบโตอย่างรวดเร็วเหมือนอาหารถุงที่ขายกันโดยทั่วไป แต่เป็นสิ่งที่เราสามารถทำเองได้ นั่นคือ เราพึ่งตนเองได้ แล้วจัดระบบหมุนเวียนทรัพยากรได้ ทำให้มั่นคงและยั่งยืน