เห็ดนางนวล เห็ดสีสันสวยงาม

เห็ดนางนวลเป็นเห็ดในตระกูลนางฟ้า-นางรม มีสีสันที่สวยงาม แต่ด้วยสีสันที่ฉูดฉาดทำให้มักถูกเข้าใจผิดว่าเป็นเห็ดพิษ เกิดเป็นกลุ่มซ้อนกันบนท่อนไม้ และกิ่งไม้แห้งในป่า กินได้ สามารถเพาะในถุงพลาสติกเหมือนเพาะเห็ดทั่วไปได้ ออกดอกได้ตลอดปี

ชื่อวิทยาศาสตร์ Scientific classification
ชื่อสามัญอังกฤษ Pleurotus djamor
การจำแนกทางพฤกษศาสตร์
Kingdom: Fungi
Phylum: Basidiomycota
Class: Agaricomycetes
Order: Agaricales
Family: Pleurotaceae
Species: P. djamor

ลักษณะของเห็ดนางนวล
เห็ดนางนวลจะมีหมวกกว้าง 2-5 ซม. คล้ายรูปพัด หรือกรวยตื้นสีชมพู แล้วเปลี่ยนเป็นสีครีมอมชมพู มีขนละเอียดบางๆ หรือเป็นวาวเล็กน้อย คลีบยาวลงไปติดโคน แคบเรื่องถี่ ครีบยาวไม่เท่ากัน ขอบเรียบ ขาวหรือครีม ก้านไม่มี หรือสั้น เนื้อฉ่ำน้ำเมื่อเปียกชิ้นเนื้อเหนียวเมื่อดอกแก่ ชอบอาศัยเป็นกลุ่มซ้อนกันบนท้อนไม้ และกิ่งไม่แห้งในป่า สามารถรับประทานได้ และนำมาเพาะในถุงพลาสติกเหมือนนำมาเพาะเห็ดทั่วไป ออกดอกได้ตลอดปี

นอกจากนี้ยังมีสรรพคุณทางยาช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน ลดน้ำตาลในเลือด ปรับสภาพความดันโลหิตให้เป็นปกติ

ปัจจัยที่มีผลต่อการเจริญเติบโต

1. แสงสว่าง ถ้าเชื้อเห็ดได้รับแสงน้อยจะทำให้ดอกเห็ดมีขนาดเล็กลงและก้านเห็ดจะยาวขึ้น และถ้าแสงน้อยมากๆจะทำให้ ดอกเห็ดมีลักษณะผิดปกติไป ดังนั้นในการ เพาะเห็ดนวลนางควรได้รับแสงอย่างน้อย 15-20นาที/วัน
2. ก๊าชคาร์บอนไดออกไซต์มีถ้าปริมาณก๊าชนี้อยู่มากจะทำให้เห็ดผิดปกติไปได้ ดังนั้น ควรทำให้โรงเรือนมีอากาศท่ายเทได้บ้าง
3. ความชื้นทางอากาศ ระยะเปิดดอกเห็ดต้องการความชิเนค้อนข้างสูงประมาณ 70-80% ดังนั้น ในระยะเปิดดอกจึงควรรดน้อย 2-3 ครั้ง ต่อวัน เพื่อให้เห็ดมีดอกขนาดใหญ๋
4. อุณหภูมิ เห็ดสกุลนางนวลจะให้ผลผลิตในช่วง 24-33 องศาเซลเซียสจากการศึกษาได้พบว่าก้อนเชื้อได้ผ่านอุณหภูมิประมาณ 20 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 18-21 วันก่อนจะนำไปเปิดดอกที่อุณหภูมิ 26-30 องศาเซลเซียส จะช่วยเพิ่มผลผลิตได้มาก
5. อายุและการเก็บรักษา เมื่อเอาถุงเห็ดที่ก้อนเชื้อเดินเต็มที่มารดน้ำ จะเกิดดอกเห็ดเล็กๆใน 1-3 สัปดาห์ ต้องดูแลรักษาความชื้นให้ดี ดอกเห็ดจะโตเต็มไวภายใน 4-5 วัน ส่วนมากตัดได้ในวันที่ 4 ถ้าทิ้งไว้นานกว่านั้น มันจะสร้างสปอร์ ออกมาเป็นผงละเอียดสีขาวหลุดร่วงลงมา ดอกเห็ดที่สร้างสปอร์ดอกเห็ดจะด้อยคุณภาพลง คือดอกจะเหนียวและรสก็จะขมมากขึ้นด้วย

สูตรอาหารเห็ดนางนวล
สูตร 1

• ขี้เลื่อยไม้ยางพารา 100 กิโลกรัม
• รำละเอียด 5 กิโลกัรม
• น้ำสะอาด 60-65 %

สูตร2

• ขี้เลื่อยไม้ยางพารา 100 กิโลกรัม
• รำละเอียด 3-5 กิโลกรัม
• แป้งข้าวจ้าวหรือน้ำตาลทราย 3-5 กิโลกรัม
• ดีเกลือ 0.5 กิโลกรัม
• น้ำสะอาด 60-65 %

สูตร3

• ขี้เลื่อยยางพารา 100 ส่วน
• รำละเอียด 8 ส่วน
• แป้งข้าวเจ้าหรือน้ำตาลทราย 2-3 ส่วน
• กากถั่ว 2 ส่วน
• หินปูน 2-3 ส่วน
• น้ำสะอาด 60-65 %

ขั้นตอนการเตรียมก้อนเชื้อ

1. นำส่วนผสมต่างๆมาคลุกเคล้าให้เข้ากัน
2. เติมน้ำลงไปผสม ควรผสมให้ความชื้นกระจายให้ทั่วสม่ำเสมอ ทดสอบให้ได้ความชื้นประมาณ 60-65 % โดยใช้มือกำส่วนผสมขึ้นมาบีบดู ถ้ามีน้ำออกมาแสดงว่าชื้นเกินไป (ให้เติมขี้เลื่อยไปและคลุกเคล้าอีก) ถ้าไม่มีน้ำซึมขึ้นมา เมื่อ แบมือออก ส่วนผสมยังจับกันเป็นก้อนและแตกออกเล็กน้อยแสดงว่าใช้ได้
3. บรรจุใส่ถุงพลาดติกที่ทดร้อนที่ใช้เพาะเห็ด หนักถุงละประมาณ 8-10 ขีดอัดให้แน่นพอประมาณ ใส่คอจวดพลาดติก หุ้มด้วยสำลีและกระดาษ
4. น้ำไปที่มืออุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียส (น้ำเดือด)นาน 3-4 ชั่วโมงแล้วทิ้งไว้ให้เย็นลง

การบ่มเชื้อ
เมื่อก้อนเชื้อเย็นแล้ว ใส่เชื้อเห็ดที่ต้องการเพาะลงไป นำก้อนเชื้อไปบ่มในที่มึดและอุณหภูมิประมาณ 28-35 องศาเซลเซียส เพื่อ เร่งการเจริญเติบโตของเส้นใย เส้นใยเห็ดจะเจริญเต็มถุง 1-1.5 เดือน เมื่อเส้นใยเดิมเต็มถุงแล้วให้พักก้อนเชื้อระยะหนึ่ง เพื่อให้เส้นใยสะสมอาหารและพร้อมเจริญเติบโตเป็นดอกเห็ดแล้วนำไปเปิดดอกในโรงเรือนเปิดดอกต่อไป

เห็ดนางนวลเป็นเห็ดชอบความชื้นและเย็น อุณหภูมิสำหรับเปิดดอกไม่ควรเกิน 15-32o C รอบของการออกดอกประมาณ 1-2 อาทิตย์ อายุก้อนเชื้อประมาณ 4 เดือน

โรงเรือนสำหรับเปิดดอก
ควรเป็นสถานที่ๆ สอาดรักษาความชื้น และถ่ายเทอากาศได้ดี ไม่ร้อนภายในอาจจะวางชั้นวางเชื้อเห็ดได้ โรงเรือนเปิดดอกควรให้มีขนาดสัมพันธุ๋กันก้อนเชื้อ เพื่อรักษาความชื้นและถ่ายเทอากาศในโรงเรือน

การเปิดถุงเพื่อให้เกิดดอก
นำก้อนเชื้อที่เส้นใยเห็ดเจริญเต็มถุง คัดเฉพาะที่ไม่มีการปนป้อนมาเปิดในโรงเรือนที่สะอาดมีอากาศถ่ายเทได้ มีแสงสว่างพอสมควรโรงเรือนควรเก็บความชื้นได้ดีพอสมควรความชื้นสัมพัทธ์ในโรงเรือนประมาณ 70-90เปอร์เซน

การเก็บดอก: เก็บเมื่อดอกบานเต็มที่ขอบหมวกยังไม่บานย้วย