ซากพืชอย่างใบไม้เป็นอินทรียวัตถุอีกชนิดที่มีคุณประโยชน์อันมหาศาลต่อ ดินอย่างมาก ถ้าลองคิดง่ายๆ ว่าในป่าตามธรรมชาติไม่เห็นต้องใส่ปุ๋ยหรือดูแลอย่างใดเลย แล้วทำไมต้นไม้ทุกชนิดจึงเจริญเติบโตงอกงามอย่างดี คำตอบที่เฉลยมีนิดเดียว เพราะใบไม้ เศษไม้ที่ร่วงหล่นทับถมกัน เกิดการย่อยสลายอินทรียวัตถุทางชีวเคมีจนเป็นประโยชน์ต่อพืช
ถึงแม้ ใบไม้ทุกชนิดจะมีประโยชน์ แต่ใบของต้นจามจุรีกลับมีคุณค่ามากกว่า ทั้งนี้เพราะต้นจามจุรี หรืออีกชื่อที่คุ้นเคยกันคือ ต้นก้ามปู หรือต้นฉำฉา เป็นต้นไม้ขนาดใหญ่ มีกิ่งก้านสาขามาก โตเร็ว เป็นไม้ยืนต้นในวงศ์เดียวกับพืชตระกูลถั่ว เป็นพืชที่ดำรงชีวิตอยู่ร่วมกับแบคทีเรียที่ตรึงธาตุไนโตรเจนได้
ฉะนั้น ใบก้ามปู จึงมีธาตุไนโตรเจนมากถึง 2 เปอร์เซ็นต์ และสูงกว่าใบไม้ชนิดอื่นๆ ที่ไม่ใช่พืชตระกูลถั่ว แล้วยังเป็นไม้อเนกประสงค์ที่สามารถนำส่วนต่างๆ ของต้นมาใช้ประโยชน์ได้ในหลายกิจกรรม นอกจากนิยมปลูกเพื่อใช้เลี้ยงตัวครั่งเท่านั้น
จามจุรีหรือก้ามปู เป็นพืชตระกูลถั่ว จามจุรีต้นหนึ่งๆ แผ่กิ่งก้านนับสิบเมตร เป็นพืชทิ้งใบ ใบขนาดเล็ก ใบที่ร่วงน้ำหนักเบามาก ช่วงนี้ใบร่วงหล่นลงพื้นตลอดเวลา เพื่อให้เกิดประโยชน์ นำมันมาทำปุ๋ยแบบง่ายๆ
แบบที่ 1
เมื่อใบร่วงลงพื้น ลมจะพัดไปกองไว้ตามแนวทิศทางลมเป็นหย่อมๆ นำถุงขยะสีดำ ไปวางพื้นคุ้ยใบจามจุรีใส่ถุงจนเต็ม โดยใช้เวลาไม่ถึง 3 นาที ได้ถุงใหญ่ จากนั้นก็นำไปหมักรวมในถังใหญ่ๆ หรือขอบบ่อน้ำ รดน้ำให้ชุ่ม ทิ้งไว้ 2-3 เดือน(ต้องรดน้ำให้มันชุ่มอยู่ตลอดเวลา) มันก็จะผุเปื่อย นำไปปลูกต้นไม้ได้อย่างดี
แบบที่ 2
บางวันฝนตก ปรากฏว่าใบจามจุรีเปียกทั้งหมด ใส่ถังหมักเลย ไม่ต้องเติมน้ำ (ก็ทำงานง่ายกว่าแบบใบแห้ง) หรือถ้าต้องการให้หมักเร็ว ใช้งานได้เร็ว ใช้น้ำหมัก(หรืออีเอ็ม) ละลายน้ำราดลงไป จะใช้งานได้ภายใน 1 เดือน
แบบที่3
นำใบจามจุรีมาตากให้แห้งสนิท ใส่ถุงปุ๋ย เหยียบๆๆๆ จนใบหักเป็นชิ้นเล็กๆ นำๆไปผสม “ดินปลูกไม้กระถาง” ทำไมต้องตากก่อนเหยียบ ก็เพื่อให้ใบแห้ง กรอบ พอใส่ถุงเหยียบหรือ ฟัด มักจะหักเป็นชิ้นเล็กๆ ได้ง่าย
จากคุณค่าของใบจามจุรีที่ช่วยเพิ่มธาตุอาหารที่มีประโยชน์ให้แก่ดินปลูกต้นไม้ จึงทำให้วงการปลูกต้นไม้หันมาสนใจใบจามจุรีแห้งเพื่อนำไปผสมกับดินเป็นวัสดุสำหรับเพาะปลูก แล้วกำลังเป็นที่ต้องการอย่างมาก จึงทำให้ผู้ที่อยู่บนเส้นทางค้าขายต้นไม้ต่างเสาะหาใบก้ามปูแห้งกันอย่างคึกคัก และหากท่านเป็นคนชอบปลูกต้นไม้แบบมือเปื้อนดิน จะสังเกตว่าในดินปลูกต้นไม้ของแม่ค้าหลายรายมักจะมีใบก้ามปูเป็นส่วนผสมแทบทุกถุง
ป้ายคำ : อินทรีย์วัตถุ